Vóór de verkiezing van John Quincy Adams tot president in 1825 begon de Democratisch-Republikeinse Partij, die meer dan een decennium lang de enige nationale Amerikaanse politieke partij was geweest, uiteen te vallen en verloor haar infrastructuur en identiteit. De caucuses kwamen niet meer bijeen om kandidaten te selecteren omdat zij nu afzonderlijke belangen hadden. Na de verkiezingen van 1824 ontstonden er facties ter ondersteuning van Adams en ter ondersteuning van Andrew Jackson. Adams-politici, waaronder de meeste ex-Federalisten (zoals Daniel Webster en Adams zelf), zouden geleidelijk lid worden van de Nationale Republikeinse Partij; en de politici die Jackson steunden zouden later de moderne Democratische Partij helpen vormen.
Na Adams’ nederlaag bij de verkiezingen van 1828 groepeerden zijn aanhangers zich rond Henry Clay. Nu de “anti-Jackson” oppositie, organiseerden zij zich al snel als de Nationale Republikeinse Partij. Onder leiding van Clay handhaafde de nieuwe partij haar historische nationalistische visie en wilde zij nationale middelen gebruiken om een sterke economie op te bouwen. Het platform van de partij was Clay’s Amerikaanse systeem van nationaal gefinancierde binnenlandse verbeteringen en een beschermend tarief, dat een snellere economische ontwikkeling zou bevorderen. Belangrijker nog, door de uiteenlopende belangen van de verschillende regio’s te verenigen, wilde de partij de nationale eenheid en harmonie bevorderen.
De Nationale Republikeinen zagen de Unie als een gezamenlijk, organisch geheel. Daarom idealiseerde de achterban Clay vanwege zijn alomvattende kijk op het nationale belang. Omgekeerd verafschuwden zij politici die zij als “partijpolitici” beschouwden, omdat zij ten koste van het nationale belang aan lokale belangen tegemoet kwamen. De partij kwam eind 1831 bijeen in een nationale conventie en nomineerde Clay voor het presidentschap en John Sergeant voor het vice-presidentschap.
Vorming van de Whig PartyEdit
De Whig Partij ontstond in 1833-1834 na Clay’s nederlaag als een coalitie van Nationale Republikeinen, samen met Anti-Metselaars, ontevreden Jacksonianen en mensen wier laatste politieke activiteit een decennium daarvoor bij de Federalisten was geweest. Op korte termijn vormden zij de Whig Party met de hulp van andere kleinere partijen in een coalitie tegen President Jackson en zijn hervormingen.