In 1971, had de Grateful Dead een nieuwe toetsenist nodig.
Ron “Pigpen” McKernan was een belangrijk onderdeel geweest van het fundament van de band sinds de oprichting, maar ziekte had hem steeds meer van de weg gehouden. Tom Constanten had de Dead geholpen hun muzikale visies te realiseren in de late jaren ’60 op Anthem of the Sun en Aoxomoxoa, maar ze waren sindsdien in een meer rootse richting gegaan en piano en harpischord waren niet langer nodig.
Phil Lesh-medewerker Ned Lagin en Jerry Garcia-medewerker Howard Wales hadden beiden piano en orgel bijgedragen aan American Beauty, maar Lagin keerde terug naar de oostkust voor zijn studie (hij zou in 1974 terugkeren bij de band en helpen bij het creëren van de avant-gardistische Seastones-samenwerking met Lesh), en Wales’ spel was gewoon te “out there” voor een band die zijn Americana-roots aan het ontdekken was.
Enter Keith Godchaux, wiens vrouw, Donna Jean Godchaux, Garcia na een solo-optreden in het nauw dreef en aankondigde: “Dit is mijn man, Keith. Hij is de nieuwe toetsenist van de Grateful Dead.”
Kijk hoe Keith Godchaux ‘Big River’ speelt met de Grateful Dead
Keith Godchaux heeft zijn hele leven piano gespeeld. Net als Constanten voor hem had hij “nooit rock ‘n’ roll gespeeld” totdat hij bij de Grateful Dead kwam. Zijn achtergrond was in Dixieland, big band en cocktail-lounge jazz. Gedurende het grootste deel van de jaren ’60 was hij de vaste pianist in een lounge in Walnut Creek, een luie buitenwijk ten oosten van San Francisco.
Godchaux sloot zich eind 1971 officieel aan bij de Grateful Dead, met Donna erbij als zangeres. Op de vroegste repetitietapes van september 1971 voelt de nieuwe toetsenist zich al comfortabel en zeker met het materiaal. Beide Godchauxs kwamen tot hun recht tijdens de tournee van de band door Europa in de lente van 1972. Keith’s piano en Fender Rhodes spel waren instrumentaal in de evolutie van het geluid van de Dead en hielpen bij de constructie van veel van de meest geliefde songs van de band.
Toch, terwijl Godchaux’s kristalheldere pianobloesems en boogie-woogie barrelhouse spel hielpen bij het cementeren van enkele van de beste jaren van de Dead, sleet de constante sleur van het touren hem. Hij worstelde met depressies en een heroïneverslaving. Tegen het einde van de jaren ’70 was zijn spel uit het lood geslagen en werden de tournees gevuld met nachtelijke botsingen met Donna. Begin 1979 werden beide Godchaux uit de band gezet.
Kijk hoe Keith en Donna Godchaux in 1975 optraden in Winterland
Keith en Donna hergroepeerden zich en richtten de Heart of Gold Band op, met een hot-shot Bay Area gitarist genaamd Steve Kimock. Ze speelden voor een enthousiast publiek en maakten één plaat voordat Keith op 23 juli 1980 bij een auto-ongeluk om het leven kwam.
Zijn nalatenschap bij de Grateful Dead is terug te horen in hun muziek van de jaren ’70, van zijn werk op het populaire live album Europe ’72 tot de verheven tournees die tot 1977 doorgingen. In 1975, tijdens een hiatus van de groep, brachten de Godchauxs Keith and Donna uit op de Dead’s Round Records imprint.