Wat zijn in godsnaam dBFS, true peak, RMS, integrated loudness en LUFS? Waarom moet ik deze vreemde benamingen kennen?
Als professioneel geluidsontwerper zult u uiteindelijk stuiten op technische termen die verwijzen naar geluidsniveaus en luidheid. Een klant kan je zeggen: “we hebben een track nodig met een geïntegreerde loudness van -23 LUFS, een dynamisch bereik van ≤15 LU en een true peak van max -1 dBTP”. Zelfs als je al een paar jaar audio produceert, denk je misschien: “huuuuuh…?”.
U hebt nu waarschijnlijk wel gehoord van de loudness war, en we weten allemaal hoe het klinkt als audio “pieken”, “clips” of de “rode zone” raakt. Tot zover alles goed. Maar om je audio aangenaam te laten klinken en te laten voldoen aan de eisen van de industrie, moet je wel het een en ander weten over de juiste instelling van je geluidsniveaus en hoe je luidheid moet benaderen bij het maken van audio. Hier is een leuke video die uitlegt wat de loudness war in de praktijk met audio doet:
All you need is LUFS?
Audio die voor een bepaald medium is geproduceerd, moet altijd aangenaam, dynamisch en min of meer “gelijk” klinken in termen van waargenomen luidheid. Helaas geven de basis DAW meters je niet de hele waarheid over je audio. Deze meters geven audio weer in dBFS (decibels relative to full scale) en vertellen je enkel of je audiosignaal clipt of niet. Om de werkelijke luidheid te beoordelen, reageren onze oren op gemiddelde niveaus, niet op piekniveaus.
De nieuwe standaard voor het meten van de luidheid van audio is LUFS (loudness units relative to full scale). Deze standaard is ontwikkeld om geluidsniveaus te normaliseren, en komt overeen met hoe onze oren geluid werkelijk waarnemen. LUFS-meters vertellen u ook de geïntegreerde luidheid van uw audio, wat vergelijkbaar is met RMS (root mean square), maar meer waarheidsgetrouw is in termen van ons gehoor. RMS vertelt u het gemiddelde vermogen van het signaal, maar LUFS geïntegreerde luidheid is nauwkeuriger in termen van onze perceptie van luidheid.
De geïntegreerde luidheid kan worden opgevat als het “algemene” niveau van uw audio. Het is ook goed om in gedachten te houden dat verschillende meters verschillende doelen dienen. U zult nog steeds uw dBFS-meters moeten gebruiken om er zeker van te zijn dat uw signalen niet clippen.
Hoe luid is luid genoeg?
Uw audio moet altijd luid genoeg zijn. Wat dit betekent varieert afhankelijk van hoe lawaaierig de omgeving is (denk aan entertainment in een vliegtuig), welk apparaat u gebruikt (bijv. een iPad met koptelefoon in de bus), en wat het beoogde eindmedium is (bijv. uw tv-toestel thuis of een bioscoop). Vooral bij omroepmedia (TV, radio, enz.) zijn er normen die vereisen dat de audio een strikt gedefinieerd geïntegreerd luidheidsniveau heeft, meestal -23 LUFS. Dit is om te zorgen voor gezond klinkende audio en om die vervelende dynamische hobbels tussen reclames en programma-audio te vermijden.
Een lange, meer technische (maar leuke!) uitleg van deze dingen vindt u hier:
Samenvattend
Wanneer u mixt naar LUFS-waarden, zullen uw mixen consistenter klinken. De dBFS schaal meet alleen het elektrische niveau van het geluid. Als u probeert te mixen op een niveau van bijvoorbeeld -15dBFS, zullen uw resultaten waarschijnlijk elke keer een ander LUFS-niveau bereiken en uiteindelijk anders klinken.
Als u nog geen LUFS-meter hebt, moet u op uw RMS-aflezingen letten. Als uw dBFS piekniveaus hoger worden dan -3dB, zou u in de problemen kunnen komen. Als vuistregel geldt dat RMS-waarden rond -18dBFS en -14dBFS OK moeten zijn.
Een speciale traktatie – uw eigen LUFS-meter!
Wauw! Al het bovenstaande was misschien een beetje veel om te verwerken. Als speciale traktatie bieden Audiodraft en MeterPlugs tot 9 maart 2016 een unieke kans om een mooie loudness meter met korting te bemachtigen. Je hebt ook de kans om deze plugin gratis te winnen voor 9 maart door deel te nemen aan deze Audiodraft Challenge.
Als je meer wilt weten over deze dingen, zijn hier een aantal zeer nuttige links die we aanraden om te bekijken:
http://www.tcelectronic.com/loudness/loudness-explained/
http://www.tcelectronic.com/loudness/broadcast-standards/
http://downloads.bbc.co.uk/rd/pubs/whp/whp-pdf-files/WHP202.pdf
Een korte woordenlijst
dBFS – Decibels relative to Full Scale (Decibel ten opzichte van de volledige schaal). Deze schaal wordt gebruikt voor amplitudeniveaus in digitale systemen (bijv. uw DAW). 0 dB FS is het maximale niveau. De schaal verwijst naar de amplitude van een signaal in vergelijking met het maximum dat een apparaat aankan voordat clipping optreedt.
LUFS – Luidheidseenheden ten opzichte van de volle schaal. Dit is een loudness standaard ontworpen om normalisatie van audio niveaus mogelijk te maken. Luidheidseenheden (of LU) is een aanvullende eenheid. Het beschrijft luidheid zonder directe absolute referentie en beschrijft daarom verschillen in luidheidsniveau. Bijvoorbeeld, het verschil tussen -23 LUFS en -18 LUFS is 5 LU.
dBTP – dB True Peak. De schaal is eigenlijk dBFS, maar gemeten met een true peak meter. dBTP verwijst naar de piekamplitude van een signaal in vergelijking met het maximum dat een apparaat aankan voordat clipping optreedt. In digitale systemen zou 0 dBTP gelijk zijn aan het hoogste niveau (getal) dat de processor kan weergeven. Gemeten waarden zijn altijd negatief of nul, omdat zij kleiner zijn dan of gelijk aan de volle schaal.
True Peak – Een maximaal absoluut niveau van de signaalgolfvorm. Het meet de piekniveaus van samples en intersample pieken.
RMS – Root mean square. Het gemiddelde vermogen van uw audiosignaal, en dicht bij wat uw oren waarnemen als de luidheid van uw audio.
Luidheidsbereik – Dynamiek van uw audio, oftewel het verschil tussen het gemiddelde “zachte” en het gemiddelde “harde” gedeelte (extremen uitgezonderd). Vergelijkbaar met RMS, maar gebaseerd op de LUFS-schaal, die is geoptimaliseerd voor de menselijke waarneming.