Keratometers meten de kromtestraal van het voorste (frontale) hoornvliesoppervlak van het oog.
Zij moeten het mogelijk maken snel en gemakkelijk de diameter van het hoornvlies te meten, waardoor de arts het volume van de oogbol kan beoordelen. Deze instrumenten waren bijzonder waardevol bij het voorschrijven en aanmeten van brillen, aangezien de vertex van de lens en de vertex van het hoornvlies met elkaar in overeenstemming moeten zijn. Meer recentelijk werden ze echter vooral gebruikt door contactlensspecialisten.

De eerste keratometer

Jesse Ramsden (1735-1800) was de eerste Engelse opticien die een keratometer produceerde, speciaal om Keplers theorie te ‘bewijzen’ dat de accommodatie van het oog het gevolg was van een verandering in de kromming van het hoornvlies. Ramsden gooide het weg toen hij de trieste waarheid ontdekte. Zijn instrument was kennelijk gebaseerd op de heliotroop van Ole Rømer, een apparaat met gespleten spiegels om de zon te meten. De eerste echte keratometer werd echter in 1728 in Parijs vervaardigd, hoewel het ook verschillende andere afmetingen van het oog kon meten (bijvoorbeeld de voorste oogkamer), zodat het echt een “oftalmometer” was op een manier die veel van de keratometers die later de naam oftalmometer droegen, niet waren.

De oudste keratometer van ons museum is de Pfister & Streit Ophthalmometer, een Zwitserse keratometer uit 1904, gebaseerd op het klassieke ontwerp van Javal en Schiøtz (1881). Gemaakt van zwart metaal, met een messing gebogen arm, worden de lichtunits voortbewogen door een ronddraaiende ballonvormige houten knop. De verschuifbare driepoot is bevestigd op een houten voet met een in hoogte verstelbare hoofdsteun en kinsteun. Er is ook een zwart metalen zwenkbare occluder en bakelieten electrische fittingen die mogelijk later zijn toegevoegd.

De Sutcliffe New Keratometer was een zwaar beest op een ijzeren driepootstatief. Hij was ontwikkeld uit het model Chambers-Innskeep (Chicago) van 1899 en had een hoofdsteun, een enkel oculair, een astigmatismewijzerplaat en een lamp op een draaibare voet. Ons voorbeeld van dit instrument, rechts afgebeeld, is van omstreeks 1907.

Het derde object is een iets latere ontwikkeling van hetzelfde instrument, daterend van omstreeks 1910. Deze instrumenten zijn ontworpen door J. H. Sutcliffe, de oprichter van het museum. Ze moeten veel ruimte hebben ingenomen in de spreekkamer.

Sutcliffe’s keratometers verbeterden de Javal-Schiøtz ontwerpen tot dan toe in die zin dat beide meridianen tegelijk konden worden gemeten. Hij deed dit door middel van prisma’s die evenwijdig aan de as van het instrument konden worden bewogen. Op deze manier werd elke fout tegengegaan die zou kunnen optreden als het oog van de patiënt tijdens het onderzoek bewoog.

Kijk naar het volgende afgebeelde instrument en u ziet de Sutcliffe Self-Recording Keratometer. Met zijn driehoekige basis heeft het een uitgesproken “modern” uiterlijk. Er is een centrale spindel en een draaiende cilinder plus een messing ronde schaalverdeling in dioptrische en radiale eenheden (ca. 1907-9).

Komkeratometers

De grote parabolische komkeratometer is een voorbeeld van een ander veelvoorkomend type. Hij werd in Amerika gemaakt door F. A. Hardy & Co. en bestaat uit zwart gelakt metaal met een gepolijste messing steel, schaalverdeling en trekbuizen. De aparte basis heeft een verstelbare houten kinsteun (op een messing veer ratel), lederen bekleding ter hoogte van het voorhoofd, twee swing-over occluders en vier twee-pins stroomaansluitingen op elke hoek. Net als een aantal van onze keratometers bevond dit object zich vroeger in de Keeler Collection, tentoongesteld in Windsor.

Pocket Keratometers

In tegenstelling tot Dr. Reid’s Pocket Ophthalmometer is een miniatuur keratometer van Kelvin & James White Ltd, slechts 10 cm lang, van zwart metaal en messing met een kleine ivoren schaal en een gefreesd randwiel om het wijzermechanisme in te stellen. Dit exemplaar werd vroeger gebruikt in het oogziekenhuis van Glasgow en we zouden graag van iemand horen die ons meer kan vertellen over de datum en de ontwerper.

De ‘Javal’

Waarschijnlijk het bekendste instrument in de naoorlogse periode was nog steeds de Javal-Schiøtz oogheelkundigmeter, nu in de handel gewoon bekend als een ‘Javal’, die verkrijgbaar was onder de naam van verschillende leveranciers, waaronder Haag-Streit en Woodlyn. In 2003 kreeg het museum het model dat vroeger in het Stepping Hill Hospital in Stockport werd gebruikt.

Omrekeningskaarten

Een keratometer geeft de kromming van het hoornvlies aan in dioptrische waarden, maar omdat contactlenzen werden besteld en vervaardigd op basis van de kromtestraal (in millimeters), was er altijd een omrekening nodig. Hier is een draaibare kartonnen omrekeningstabel, dubbelzijdig (voor de sterktewaarden 36,00-43,87 of 44-52,00) in een driedelige map, inclusief instructies voor de Bausch & Lomb Keratometer (jaren 1960).

Topografisch modelleringssysteem

Meer recente apparatuur in het museum heeft de neiging groot te zijn. Soms kunnen we er slechts een deel van verzamelen, zoals in dit geval.

Het object is een gecomputeriseerde videokeratoscoop/topograaf met laseropening en zou oorspronkelijk zijn geleverd met een daaraan gekoppelde computer om de beelden te verbeteren voor gemakkelijker en nauwkeuriger diagnoses. U zou het kunnen gebruiken om informatie te verzamelen over de vorm van het hoornvlies en zijn refractieve kenmerken. Beeldverslagen van patiëntonderzoeken konden worden opgeslagen in de optionele Bernoulli schijf die een enorme capaciteit van 90 MB had. De TMS-1, gemaakt door Computed Anatomy Inc rond 1989-1993, was de eerste van een populaire internationale serie en de mapping functie was gebaseerd op het Corneal Modelling System (CMS), een pionier in het New York Eye and Ear Infirmary.

Ondanks dat computertechnologie keratoscopie breder geaccepteerd en klinisch vriendelijker heeft gemaakt, zijn de basisprincipes die aan de nieuwe technologie ten grondslag liggen dezelfde als die welke een eeuw eerder door Gullstrand zijn verwoord. Het afgebeelde voorbeeld is een laat model van dit type en u kijkt naar het onderdeel dat de operateur zou hebben gebruikt. De geïntegreerde monitor diende om de uitlijning van het instrument met het oog van de patiënt te controleren terwijl de patiënt probeerde zich te fixeren op een knipperend wit licht. Een kegel weerkaatste 25 concentrische ringen op het oogoppervlak waar automatisch krommingsmetingen werden verricht. De kegel kon worden vervangen door een kegel met 31 ringen voor het nauwkeurig aanpassen van RGP-contactlenzen. Dit specifieke apparaat werd gebruikt door een oogchirurg uit Harley Street. Het is te hopen dat zijn spreekkamers ruim waren, want de artsen werd aangeraden het apparaat op ruime afstand van andere instrumenten te plaatsen om afleiding tijdens een onderzoek te voorkomen. Een laserstraal van laag vermogen werd gebruikt om de as van het hoornvlies van de patiënt te positioneren. Om veiligheidsredenen had het instrument een automatische uitschakeling na zestig seconden, maar men ging ervan uit dat een normaal onderzoek niet meer dan vijftien seconden in beslag zou nemen.