Doelstelling: De ziekte van Keshan is een endemische cardiomyopathie die voorkomt in Keshan, in het noordoosten van China. De eerste patiënt werd geïdentificeerd in 1935. Deze ziekte wordt gekenmerkt door een stoornis in de bloedsomloop, afwijkingen aan het endocard en necrose van het myocard. Het tekort aan selenium (Se) wordt door Chinese wetenschappers als een belangrijke factor beschouwd. De precieze etiologie is tot op heden echter nog niet opgehelderd. De regering besloot natriumseleniet toe te passen op gewassen, en de incidentie van de ziekte daalde drastisch. Enkele gevallen komen echter nog steeds voor als chronische of latente vormen. Dit artikel bespreekt de ziekte van Keshan vanuit historisch oogpunt en ook de huidige situatie.

Methoden: We maakten een referentie-onderzoek en vatten de etiologie, pathologische veranderingen, klinische manifestatie, en andere opvattingen van de ziekte van Keshan samen.

Resultaat: Tot nu toe hebben epidemiologische onderzoeken aangetoond dat de ziekte van Keshan voorkomt in grote gebieden in 14 provincies in China, voornamelijk op het platteland. Klinische en pathologische studies hebben bevestigd dat de ziekte van Keshan een onafhankelijke endemische myocardiale ziekte is, veroorzaakt door biologische en geologische factoren. De grootste prevalentie hebben jongens onder de 15 jaar en vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Er zijn verschillende hypothesen; acute koolmonoxidevergiftiging, virusinfectie, ondervoeding, of seleniumtekort. Van de eerste wordt momenteel niet aangenomen dat deze de oorzaak is. Er werd gewezen op het volgende; studies over het verband tussen voeding en de endemische gebieden van de ziekte van Keshan in 1961, waar de voedingsgewoonten van de plaatselijke bewoners betrekkelijk eenvoudig waren en een zogenaamd “eenzijdig dieet” (het eten van een beperkte variëteit aan voedingsmiddelen) in verband zou kunnen worden gebracht met de incidentie van de ziekte van Keshan. In 1973 werden grootschalige onderzoeken naar de natuurlijke omgeving uitgevoerd in de endemische gebieden van de ziekte van Keshan in het hele land. Als resultaat werd gerapporteerd dat er een verband bestond tussen de incidentie van de ziekte van Keshan en de bijzondere natuurlijke omgeving in de endemische gebieden en dat de oorzaak van de ziekte van Keshan sterk werd ondersteund door voedings-, biologische, geologische en chemische (seleniumgebrek) factoren. In 1981 werd daarentegen vastgesteld dat de niveaus van antilichamen tegen het Coxsackievirus hoger waren in het serum van patiënten met de ziekte van Keshan dan van normale personen. Dit feit veronderstelde dat de oorzaak van de ziekte van Keshan verband hield met een virusinfectie. Het is echter moeilijk te verklaren waarom de klinische en pathologische manifestaties van de ziekte van Keshan gelijkenis vertonen met die van andere ziekten, b.v. idiopathische dilaterende myocardiale ziekte. Verder onderzoek moet worden verricht naar de ziekte van Keshan om de etiologie op te helderen.