Introductie

Wat is de rol van de verpleegkundige? Voor velen van ons is het doel van verplegen het zorgen voor anderen. Dit lijkt een eenvoudige doelstelling, maar voor de verpleegkunde in het Verenigd Koninkrijk is er spanning tussen hoe we zorg definiëren en hoe we dit als een primaire focus kunnen handhaven in een steeds meer bedrijfsgerichte, doelgerichte organisatie als de NHS. Ik zou willen stellen dat de beroepsgroep verder moet gaan dan een focus op zorg: we moeten overwegen wat de zin van onze praktijk is – wat is het doel, wat willen we bereiken voor elke persoon die we verzorgen?

We moeten ons meer richten op het bevorderen van welzijn door ziekte te zien als een levenservaring en erkennen dat dit verder gaat dan de prioriteiten van onze organisaties of beroepsgroep en vereist dat we de ervaring van de patiënt als onze primaire overweging hebben.

Zorg voor welzijn

Wat bedoelen we met welzijn als een focus voor zorg? Galvin en Todres (2012) bieden een visie op welzijn die steunt op een filosofische traditie die gegrondvest is op het levenswereldperspectief (Hemingway, 2011); zij kaderen het fenomeen van menselijke zorg vanuit het centrale perspectief van “de wereld van de persoon” die zorg ontvangt. Dit heeft vele dimensies, maar de leidende principes zijn gericht op vitaliteit, beweging en vrede. Dit perspectief op welzijn beschouwt mensen als mensen met een individueel potentieel voor creativiteit en het oplossen van problemen, zelfs in perioden van kwetsbaarheid, zoals ziekte. Het gaat weg van het verdelen van welzijn in sociale, economische, politieke, fysieke en mentale domeinen en richt zich op patiënten als “consumenten” van gezondheidszorg.

Hoewel de huidige nadruk op patiënten als consumenten en het streven naar meer keuzevrijheid de patiënt in het middelpunt van de zorg begint te plaatsen, biedt het geen allesomvattend kader of waardebasis voor zorg. Patiënten kunnen hun eigen “reis” door symptomen of langdurige ziekte beter begrijpen dan wie ook en in die zin is elke patiënt een expert. Als professionals moeten we dit erkennen zonder onze deskundigheid op te geven.

De manier waarop we zorg verlenen moet echter niet alleen worden geleid door technische kennis, maar ook door ons begrip voor de ervaringen, gevoelens en verhalen van anderen. Een dergelijke partnerschapsbenadering zal de eigen strategieën van mensen om hun gezondheid en welzijn te verbeteren, ondersteunen en dit doen op een waardige en respectvolle manier.

Huidige kwesties in de zorg

De NHS staat onder druk en er is toenemende bezorgdheid over zijn vermogen om een kwalitatief hoogwaardige en veilige dienstverlening in stand te houden. Zeer publieke tekortkomingen zoals die in Mid Staffordshire Foundation Trust (Francis, 2013; 2010) en op andere plaatsen hebben het vertrouwen van het publiek geschokt, maar hebben niet tot een duidelijke oplossing geleid. Al enkele jaren bestaat het gevoel dat “er nog een Mid-Staffs zou kunnen komen” en dat de lessen uit eerdere tekortkomingen niet zijn geleerd en geïmplementeerd.

Een groot deel van de ambtstermijn van de huidige regering is overschaduwd door het langverwachte tweede Francis-rapport. Ongetwijfeld zijn talloze gezondheidswerkers en managers in stilte bezig met veranderingen en innovaties die de NHS-zorg verbeteren. Wat lijkt te ontbreken, is een gevoel van urgentie om verandering en innovatie op systeembrede basis door te voeren. In plaats daarvan lijkt het “wachten op Francis” een verlammend effect te hebben gehad.

Het eerste deel van het oorspronkelijke Francis-rapport (2010) is getiteld Patiëntervaring, en illustreert hoe de manier waarop over “zorg” wordt gedacht en hoe deze wordt geconceptualiseerd, gefragmenteerd is en aan het doel voorbijschiet. De titels van het hoofdstuk zijn:

• Continentie en blaas- en darmverzorging;
• Veiligheid;
• Persoonlijke en mondhygiëne;
• Voeding en hydratatie;
• Drukgebiedverzorging;
• Schoonheid en infectiebestrijding;
• Privacy en waardigheid;
• Registratie;
• Diagnostiek en behandeling;
• Communicatie;
• Ontslagmanagement.

Al deze aspecten zijn fundamenteel voor de verpleegkundige praktijk en moeten op een waardige, veilige en zorgzame manier worden uitgevoerd; de manier waarop individuele verpleegkundigen dit doen, wordt echter bepaald door onze houding, overtuigingen, waarden en handelingen. We moeten nadenken over onze overtuigingen en waarden, onze leidende principes en onze onderliggende filosofie als verpleegkundigen. Hoe kunnen we de kwaliteit van onze eigen praktijk en die van anderen waarborgen zonder een duidelijke articulatie hiervan binnen de praktijk en het onderwijs?

Nursing care matters

In een commentaar op de cultuur in Mid Staffordshire stelde Francis (2010) vast dat het belangrijkste probleem dat door patiënten en families aan de orde werd gesteld, de houding van het personeel van de trust was.

Dus wat zijn attitudes, hoe ontwikkelen we ze en hoe kunnen we ze beïnvloeden? Ze komen voort uit onze overtuigingen en waarden en worden beïnvloed door de omgeving waarin we werken en de mensen om ons heen – en ze beïnvloeden de manier waarop we ons gedragen.

Hoe we verpleegkundige zorg ook bestempelen als elementair, fundamenteel of essentieel, is niet belangrijk. Wat we moeten accepteren is dat deze zorg er evenveel toe doet als de technologische en curatieve elementen van de gezondheidszorg. We moeten verder gaan dan een kritiek op hoe de relationele en sociale aspecten van zorg worden overschaduwd door de technische, en dus verder gaan dan patiëntgerichte zorg om ons te richten op een authentiek medelevende, gehumaniseerde benadering van zorg (Galvin en Todres, 2012).

Verpleegkundigen moeten welzijn en individuele patiënten – met al hun complexiteit – centraal stellen in wat we doen en, van cruciaal belang, we moeten in staat zijn om onze zaak te bepleiten. We moeten verdedigen wat juist is en ervoor zorgen dat iedereen die in de gezondheidszorg werkt, begrijpt dat wat we doen, hoe we als rolmodel fungeren, onderwijzen en de kwaliteit van de zorg waarborgen, net zo essentieel is als elk technologisch en curatief element van de gezondheidszorg. Mid Staffordshire heeft ons laten zien dat wanneer de zorg wordt verwaarloosd, het lijden van de mensen sterk toeneemt.

Ontwikkelen van het vermogen om te zorgen

Hoewel men de grote verworvenheden van de medische technologie en de toenemende specialisatie niet kan ontkennen, is zorg meer dan genezen – en moet zij misschien ook meer zijn dan alleen maar op de patiënt gericht. Zorg moet ons allemaal erkennen als menselijke wezens wier ervaringen rechtstreeks van invloed zijn op gezondheid en welzijn.

Ik geloof dat verpleegkundigen de “hoofd, hand en hart”-benadering moeten ontwikkelen, die praktische knowhow integreert met empathisch begrip en technische kennis (Galvin en Todres, 2012) om humane en gevoelige zorg te bieden. We moeten verpleegkundigen en zorgassistenten leren over zorg verlenen en welke houding ze nodig hebben om dit veilig en met waardigheid voor alle betrokkenen te bereiken.

Het is prijzenswaardig en essentieel om te eisen dat de NHS luistert naar patiënten en families (National Voices, 2012), maar, zoals het eerste Francis Report (2010) benadrukt, in een organisatiecultuur die pesten, liegen, intimidatie van personeel en het prioriteit geven aan doelen boven de gezondheid en het welzijn van patiënten accepteert, zullen we onvermijdelijk weerstand tegen verandering vinden. Dus, hoe moeten we reageren? Uit onderzoek naar praktijkontwikkeling in de gezondheids- en sociale zorg is gebleken dat, tenzij de houding van het personeel ten opzichte van degenen voor wie ze zorgen en elkaar verandert, niets anders zal veranderen (McSherry en Warr, 2008).

Wat beïnvloedt onze houding, overtuigingen en waarden? Wat zien we als de belangrijkste factor in wat we doen? Als we prioriteit geven aan het behandelen van elkaar als gewaardeerde menselijke wezens met respect, waardigheid en zorg, dan zal alles wat we doen voor en met degenen die we verzorgen dat weerspiegelen. Alle kwesties die in het Francis Report (2010) worden geschetst, zullen we naar beste vermogen aanpakken met een zorgzame houding, waarbij de ervaring van degenen voor wie we zorgen centraal staat. Ons denken en handelen zal te allen tijde in het teken staan van de wens om de dingen te doen op een manier die aanvaardbaar zou zijn voor onszelf, onze partners, onze gezinnen en onze vrienden, met empathie.

Tijdens het opleiden en ontwikkelen van de houding van leerling-verpleegkundigen en -Zorgassistenten moeten we nadenken over hoe we hun vermogen om “in andermans schoenen te staan” het best kunnen ontwikkelen. We moeten ervoor zorgen dat iedereen – ook managers en leden van de raad van bestuur van ziekenhuizen – die met kwetsbare zieken werkt, een houding heeft die hen in staat stelt zich in te leven en te luisteren naar en te leren van andermans ervaringen.

Deze verschuiving in houding betekent dat gevaarlijke personeelsniveaus en normen voor de praktijk aan het licht moeten worden gebracht. Het is de verantwoordelijkheid van de verpleegkundige om de beste zorgnormen te handhaven; dit kan betekenen dat, als individuele organisaties meldingen van gevaarlijk lage personeelsniveaus en zorgnormen negeren, we als beroepsgroep moeten overwegen hoe we deze informatie delen.

Het label “klokkenluider” is niet behulpzaam bij het melden van gevaarlijke en ongepaste zorg of personeelsniveaus, omdat het riekt naar het speelveld of het schoolplein. Misschien moeten we denken in termen van bescherming binnen de zorgomgeving, het waarborgen van veiligheid en waardigheid door ervoor te zorgen dat houding en handelingen voorbeeldig zijn. Wij zijn degenen die in de frontlinie staan en weten wanneer het misgaat.

Reflection

Bij nader inzien denk ik dat we als verpleegkundigen onze zorgfilosofie moeten verwoorden, die onze waarden, overtuigingen en handelingen zal bepalen, en we moeten ons die eigen maken. We moeten het van elkaar, onze collega’s, onze organisaties en onszelf eisen.