*Updated 2020

Facebook is wereldwijd een begrip geworden door een revolutie in de communicatie. De diensten van Facebook hebben de manier waarop mensen met elkaar en bedrijven communiceren voorgoed veranderd. Recente en minder recente controverses, met name de passieve reactie (of vertraagde reactie) op de bestrijding van racisme en haatdragende taal, die nu leidt tot een boycot van grote adverteerders, de rol van het bedrijf in de verkiezingen van 2016 en misbruik van gegevensbescherming, hebben echter vragen opgeroepen over de dominantie en invloed van het bedrijf op zijn 2,6 miljard gebruikers wereldwijd. In feite kreeg het in 2019 een boete van $ 5 miljard van de FTC voor het niet nakomen van privacybeloften aan gebruikers, wat de grootste boete in zijn soort is in de geschiedenis. Zakelijk gezien roept alleen al de omvang de vraag op of het bedrijf in staat is om te blijven groeien, vooral in de ultradynamische digitale wereld. Cultureel gezien, nu samenlevingen (en reclamemerken) over de hele wereld gevoeliger worden en minder tolerant tegenover de rol van socialemediaplatforms in het mogelijk maken van haatzaaiende taal, wordt Facebook geconfronteerd met uitdagingen voor zijn model en verantwoordelijkheidsgevoel als een leider in de industrie.

Hier volgen drie argumenten dat Facebook zo succesvol is dat zijn status niet echt in gevaar kan komen en nog drie argumenten dat het bedrijf zijn hoogtepunt al voorbij is.

Facebook is in een geheel eigen league die niet kan worden uitgedaagd

De echte eenhoorn

In Silicon Valley-termen is een ‘eenhoorn’ een tech-startup met een waarde van meer dan $1 miljard. Facebook is het toonbeeld van dit succes geworden, gelanceerd in 2004 en verdiende $17,7 miljard aan inkomsten in Q1 2020, meer dan 11% stijging jaar op jaar. Hoewel de advertentieverkoop onlangs is gedaald als gevolg van het coronavirus en het huidige verzet van adverteerders die het platform boycotten als gevolg van Mark Zuckerbergs trage reactie op het verbannen van onjuiste informatie van het platform, heeft het bedrijf nog steeds plannen voor toekomstige groei die het profiteren van privacy, betalingen en e-commerce, met inbegrip van zijn eigen valuta, inhouden. Facebook heeft zijn groei weten te handhaven door andere veelgevraagde apps, zoals Instagram en WhatsApp, over te nemen en een alles-in-één informatie-imperium op te bouwen met moeilijk te evenaren diensten. Zijn meer dan 2,6 miljard maandelijkse gebruikers doen andere socialemediagiganten in de schaduw staan, waaronder YouTube (ongeveer 2 miljard), Instagram (ongeveer 1 miljard) – dat Facebook in 2012 kocht – en Twitter (ongeveer 330 miljoen).

Facebook heeft een platform gebouwd dat gebruikers niet willen verlaten

De echte macht van Facebook over gebruikers blijkt uit zijn vermogen om hen langer op zijn platform te houden en voor een grotere verscheidenheid aan behoeften. Door zijn gebruikers te kennen en hen te laten zien wat ze willen, heeft Facebook een gewoontevormend product ontwikkeld dat gebruikers online houdt telkens wanneer er een moment van verveling is, een ego-boost, een sociale connectie – vooral wanneer ze gedwongen worden tot sociale afstand – of een drang om te kijken wat er nieuw is. In feite zijn er studies gedaan die suggereren dat hersenpatronen bij mensen die dwangmatige aandrang melden om Facebook te gebruiken, vergelijkbaar zijn met die van drugsverslaafden.

De eindeloze tweaks van het bedrijf aan zijn algoritme zijn erop gericht om zijn aantrekkingskracht te behouden. Terug in 2016, bijvoorbeeld, veranderde het bedrijf de algoritmen die zijn Nieuwsfeed runnen, zodat “dingen gepost door vrienden waar je om geeft hoger zijn” in de feed. Sindsdien zijn de veranderingen in het algoritme meer gericht op het elimineren van nepnieuws en haatdragende taal. Echter, het platform is bekritiseerd voor het niet behandelen van alle haatdragende taal als gelijk. Dit betekent dat de AI weliswaar een groot deel van de haatdragende taal heeft gemarkeerd, maar dat het onduidelijk is hoeveel er nog wordt doorgeplaatst. Niet te vergeten, is er brede kritiek op het platform over het feit dat het schijnbaar zijn haatzaaiende en desinformatiebeleid heeft gebogen om president Trump tegemoet te komen.

Controverse terzijde, een getuigenis van Facebook’s macht kan worden gevonden in het feit dat meer mensen zich tot Facebook wenden als hun medium voor nieuwsconsumptie. Uit onderzoek van Pew blijkt dat 52% van de Amerikaanse bevolking hun nieuws van Facebook consumeert, vergeleken met YouTube met 28% onder de online bronnen.

De hoeveelheid persoonlijke informatie die Facebook heeft, is krankzinnig

Hoewel bekend is dat Facebook op dubieuze manieren gevoelige apparaatgegevens van honderdduizenden gebruikers verkrijgt, verzamelt het platform al lang legitiem informatie die zijn gebruikers vrijwillig geven om zijn diensten te gebruiken, van leeftijd, locatie en geslacht tot lange-afstandsrelaties en aanstaande ouders. Zo verdient Facebook zijn geld: door deze informatie te verkopen aan adverteerders die zich richten op gebruikers op basis van wat zij waarschijnlijk zullen kopen. De Federal Trade Commission meldt dat Acxiom, een van Facebooks grootste reclamepartners, 3000 datasegmenten heeft voor bijna elke Amerikaanse consument. Het klinkt als het oude gezegde: “Als je niet betaalt voor de dienst, ben je het product.” Met dergelijke targetingmogelijkheden over een enorme gebruikersbasis is het gemakkelijk te begrijpen waarom adverteerders geld in het laatje brachten (en dat waarschijnlijk weer zullen doen, als de “Stop the Hate”-boycot structurele veranderingen teweeg zal brengen) om resultaten te behalen die bij andere platforms moeilijker te behalen zijn.

Niets duurt eeuwig

Veiligheidsschandalen

Facebook is meer dan eens onder vuur komen te liggen wegens inbreuken op de beveiliging. Gezien de hoeveelheid gebruikersinformatie waar Facebook toegang toe heeft, kunnen deze inbreuken – met als hoogtepunt de verkiezingsschandalen, waardoor Facebook 60 miljard dollar armer werd – ernstige gevolgen hebben voor alles van identiteitsdiefstal tot verkiezingsfraude.

Data-analysebedrijf Cambridge Analytica verkreeg persoonlijke informatie van meer dan 50 miljoen Facebook-gebruikers zonder hun toestemming, en gebruikte deze om individuen te targeten met advertenties om Donald Trump te helpen de verkiezingen van 2016 te winnen. Als gevolg hiervan heeft Facebook een schikking van 5 miljard dollar bedongen met de Federal Trade Commission, een straf die volgens velen te mild is. Bovendien gaf Facebook gewillig gegevens over miljoenen van zijn gebruikers aan de tweede verkiezingscampagne van voormalig president Obama, wat een grote schending van de federale wet op de campagnefinanciering zou kunnen zijn.

In het licht van dit alles denken veel mensen dat Facebook niet kan worden vertrouwd met de persoonlijke informatie van zijn gebruikers? Eén enkel bedrijf zou niet zoveel macht mogen hebben. Om de angsten van gebruikers en critici weg te nemen, heeft het bedrijf ermee ingestemd een privacycommissie op te richten om gebruikersgegevens te beschermen, naast een externe beoordelaar, aangesteld door het bedrijf en de FTC.

Facebook kan zijn inhoud niet controleren

De afgelopen jaren hebben verschillende voorvallen het vertrouwen van gebruikers in Facebook ondermijnd. De lancering van Facebooks live-streamingdienst in 2015 heeft tot onbedoelde gevolgen geleid, aangezien mensen het zijn gaan gebruiken om massamoorden, verkrachtingen en zelfmoorden uit te zenden. Sommigen vragen zich af of het live-streamen een doos van Pandora in de sociale media heeft geopend, vooral nadat een terrorist de live-streaming van Facebook gebruikte tijdens een aanval op moskeeën in Christchurch, Nieuw-Zeeland, en een Duitse schutter Amazon’s Twitch gebruikte om zijn massa-aanval op een synagoge in Duitsland live uit te zenden. Ondanks wijzigingen in het algoritme van Facebook om de verspreiding van nepnieuws en haatdragende taal tegen te gaan, is Facebook nog steeds onder vuur komen te liggen vanwege zijn onvermogen om de verspreiding ervan op zijn site onder controle te houden. Uit een opiniepeiling van Ipsos Public Affairs blijkt dat 18% van de respondenten nieuws op Facebook meestal vertrouwt, vergeleken met 44% die zegt dat ze dat bijna nooit doen.

Facebook krijgt concurrentie van andere online adverteerders

Andere techreuzen kijken naar advertenties voor groei, en de grootste concurrentie van Facebook is Google en Amazon. Er werd voorspeld dat het marktaandeel van de online retailer in de Amerikaanse digitale advertentiemarkt in 2019 8,8% zou bedragen. Terwijl het omzetaandeel van Facebook 22,1% zou zijn, werd het omzetaandeel van Google voorspeld op 37,2%. Facebook heeft concurrentie.

Investeerders keren zich om meer dan één reden van Facebook af. De meest voor de hand liggende reden is de recente daling van de aandelenkoers met 8,3% als gevolg van een toenemend aantal reclamemerken dat het platform boycot. Een bijkomende maar minder controversiële reden is dat beleggers misschien op zoek zijn naar de volgende unicorn. In 2019 betaalden beleggers 166 dollar per Facebook-aandeel, maar toch waren jonge gebruikers de demografische die het meest werden aangetrokken tot de beursgang van Snapchat-moederbedrijf Snap in maart 2017, waarbij het bedrijf werd gewaardeerd op ongeveer 24 miljard dollar. Hoewel Snap zijn aandelenprijs naar beneden bijstelde tot $ 15 miljard, toonde het tekenen van een sterke comeback. Plus, een deel van het publiek kan zelfs het feit waarderen dat Snapchat de avances van Facebook meer dan eens heeft afgewezen.

Facebook’s F8 Developer Conference

The Bottom Line:Facebook controleert een enorme hoeveelheid persoonlijke en openbare informatie, waardoor het een voorsprong op de markt heeft die heel moeilijk te evenaren is. Maar het is bijna onmogelijk om die dominante positie te behouden en Facebook krijgt veel kritiek te verduren vanwege privacykwesties, inhoudelijke kwesties en invloed die het bedrijf niet meer in de hand lijkt te hebben. Denkt u dat Facebook zal blijven groeien, of is het al aan het tuimelen vanaf zijn piek?