Bestraling is een steunpilaar bij de behandeling van prostaatkanker. Bij mannen met gelokaliseerde prostaatkanker (beperkt tot de prostaatklier) kan bestraling helpen de kanker te genezen. Bij mannen met een vergevorderde ziekte kan bestraling de overlevingskansen vergroten en de pijn helpen beheersen.
Bestraling kan op verschillende manieren worden toegediend. Er zijn bijvoorbeeld uitwendige stralingsbundels die kunnen worden gebruikt om straling van een uitwendige machine in de prostaat te brengen, radioactieve “zaadjes” die kunnen worden geïmplanteerd, of manieren om speciale radioactieve isotopen rechtstreeks in de bloedbaan te injecteren.
In de Verenigde Staten (VS) zijn er oudere door de FDA goedgekeurde behandelingen waarbij gebruik wordt gemaakt van radioactieve isotopen voor mannen met prostaatkanker die is uitgezaaid naar de botten om de pijn te verminderen, genaamd samarium-153 (merknaam Quadramet) en strontium-89 (Metastron). Meer recent werd een botgericht alfadeeltje genaamd radium-223 (merknaam Xofigo®) goedgekeurd omdat het leidt tot een langere algemene overleving bij mannen met symptomatische metastatische castratieresistente botmetastasen. Deze botgerichte radio-isotopen zijn nuttig gebleken omdat prostaatkanker zich vaak naar het bot uitbreidt. Deze geneesmiddelen kunnen echter geen andere plaatsen van tumoren behandelen, zoals in de prostaat, lymfeklieren of longen.
We zijn ook in staat om delen van het immuunsysteem te gebruiken als een manier om radioactieve deeltjes of andere gerichte kankerbehandelingen aan de prostaatkanker af te leveren. Wij hebben zeer specifieke monoklonale antilichamen en moleculen ontwikkeld die zich alleen aan PSMA binden, hetgeen de mogelijkheid biedt van “moleculair gerichte” radiotherapie voor prostaatkanker. Wanneer we immunotherapie met monoklonale antilichamen combineren met radioactieve isotopen, noemen we de behandelingsbenadering radio-immunotherapie. Radio-immunotherapie houdt in dat een radioactieve isotoop (zoals Lutetium 177) wordt gekoppeld aan een kankerbestrijdend antilichaam of een kleine molecule die zich alleen bindt aan een specifieke kankergerelateerde molecule op een tumorcel. Dit is vergelijkbaar met een “slot en sleutel”-scenario, waarbij het antilichaam of de molecule dient als sleutel die alleen een zeer specifiek slot (het kankergerelateerde molecuul) herkent. Bij prostaatkanker hebben bijna alle cellen een specifiek “slot” dat zich op het oppervlak van elke cel bevindt en prostaat-specifiek membraan-antigeen (PSMA) wordt genoemd.
Al bijna 15 jaar maken we gebruik van een monoklonaal antilichaam dat bekend staat als J591 en dat een versie is van een specifieke sleutel die alleen cellen met het specifieke slot PSMA herkent en binnengaat. We hebben dit antilichaam met succes gebruikt met kleine radioactieve deeltjes om prostaatkankertumoren in de prostaat, het bot, de lymfeklieren en andere plaatsen in het lichaam te visualiseren of te behandelen. Onze eerste studies toonden veiligheid aan en signaleerden anti-tumor werkzaamheid. Bovendien toonden wij aan dat het antilichaam naar vrijwel alle plaatsen van tumoren ging (en soms nieuwe tumoren ontdekte) en niet naar andere normale organen (met uitzondering van de lever, die helpt het geneesmiddel uit het lichaam te verwijderen). Vervolgens hebben onze grotere studies een respons aangetoond bij een groter aantal patiënten. In Europa hebben artsen onze resultaten opgepikt en Lutetium 177 (ook bekend als Lu-177, 177-Lu of 177 Lutetium) is een zeer populair radioactief deeltje geworden dat via PSMA op prostaatkanker kan worden gericht. Het is gebruikt om prostaatkankercellen te doden en honderden prostaatkankerpatiënten te behandelen. Bij deze veelgebruikte aanpak wordt een kleine molecule gebruikt die PSMA herkent om Lu-177 aan prostaatkankercellen af te geven (dit wordt radioligandtherapie of radio-immunotherapie genoemd).
Lutetium-177 PSMA-therapie wordt in verband gebracht met een goede prostaatkankerrespons en veel mannen reizen van over de hele wereld naar Europa om toegang tot deze behandeling te krijgen. In de VS is deze behandeling alleen beschikbaar via klinische trials, en al meer dan 10 jaar zijn Weill Cornell Medicine en NewYork-Presbyterian een van de weinige centra in de VS die Lutetium-177 en andere gerichte behandelingen met radioactieve deeltjes aanbieden.
Lees meer over hoe deze behandeling werkt in deze video: