Een stressfractuur is een breuk in een bot veroorzaakt door een opeenstapeling van een groot aantal kleine spanningen, zoals optreedt bij herhaaldelijk rennen en springen. Spanningsfracturen komen het meest voor in botten van het onderbeen (scheenbeen en kuitbeen) en de voeten (middenvoetsbeentjes).

Er zijn vijf middenvoetsbeentjes in de voet. Negentig procent van de metatarsale stressfracturen komen voor in het tweede, derde en vierde middenvoetsbeentje, waarbij het tweede middenvoetsbeentje het vaakst wordt getroffen. Spanningsfracturen in het middenvoetsbeentje werden voor het eerst beschreven in 1855 en werden “marsfracturen” genoemd omdat ze vaak voorkwamen bij militaire rekruten.

Wat veroorzaakt een Spanningsfractuur in het middenvoetsbeentje?

Botten bevinden zich in een continue natuurlijke cyclus van afbraak en heropbouw. Gewichtdragende activiteiten met een grote impact (zoals rennen, springen en dansen) oefenen druk uit op het bot, waardoor kleine stukjes bot worden afgebroken. Botopbouw vindt op natuurlijke wijze plaats tijdens de rustperiodes tussen deze stressvolle activiteiten. Wanneer er sprake is van herhaalde belasting zonder voldoende rust, of wanneer de duur of intensiteit van de activiteit abrupt toeneemt, kan de botopbouw de botafbraak niet bijhouden. Deze onbalans resulteert in een stressfractuur, een verzameling van kleine scheurtjes in het bot.

Wat zijn de risicofactoren voor een metatarsale stressfractuur?

• Snelle toename van volume, intensiteit of duur van de activiteit
• Herhaalde activiteitsstoten met onvoldoende tijd voor rust en herstel
• Verandering van schoenen of ongeschikte schoenen voor de activiteit
• Verandering van speel/loopoppervlak (bijv, gras naar beton)
• Verandering in loopparcours (bijv, vlak naar heuvels)
• Flexibele of zwakke spieren
• Gezakte voeten of platvoeten
• Lage botdichtheid
• Familiegeschiedenis van osteopenie of osteoporose

Wat zijn de symptomen van een metatarsale stressfractuur?

Het belangrijkste symptoom is een geleidelijk verergerende pijn aan de bovenkant van de voet. Aanvankelijk kan de pijn alleen worden gevoeld tijdens het sporten. Uiteindelijk gaat het over in pijn bij dagelijkse activiteiten zoals lopen.

Hoe wordt een stressfractuur van het middenvoetsbeentje vastgesteld?

Uw arts bekijkt uw klachten en onderzoekt uw voet. Röntgenfoto’s kunnen de breuk aantonen, maar zijn niet de meest gevoelige test. Als uw röntgenfoto’s normaal zijn, maar uw tekenen en symptomen wijzen op een stressfractuur, kan een MRI of botscan de diagnose bevestigen.

Hoe wordt een metatarsale stressfractuur behandeld?

De behandeling van een metatarsale stressfractuur vereist een periode van rust van uw activiteit, meestal ten minste 3-4 weken. Als u pijn heeft bij dagelijkse activiteiten, moet u misschien korte tijd krukken of een loopzool gebruiken totdat u weer comfortabel kunt lopen zonder pijn. IJs kan helpen om de pijn te verminderen. Ontstekingsremmende medicatie wordt niet aanbevolen bij de behandeling van stressfracturen.

Deze eerste rustperiode wordt gevolgd door een geleidelijke terugkeer naar activiteit in de volgende 2-4 weken. Afhankelijk van uw individuele risicofactoren kan uw arts een verandering van schoeisel, inlegzolen voor uw schoenen of een kinesitherapie voorschrijven om eventuele onevenwichtigheden in spierkracht en flexibiliteit te corrigeren. Het is belangrijk dat u een gezond dieet aanhoudt, met voldoende calorieën en calcium (1300 mg/dag als u 9-18 jaar oud bent; 1000 mg/dag als u 19-50 jaar oud bent). De meeste stressfracturen van het middenvoetsbeentje genezen volledig met deze niet-operatieve behandeling. In zeldzame gevallen is chirurgische reparatie nodig.

Terugkeer naar & sportactiviteiten na een metatarsale stressfractuur

Het doel is om u zo snel en veilig mogelijk terug te laten keren naar uw sport of activiteit. Als u te snel weer actief bent of met pijn speelt, geneest de stressfractuur mogelijk niet. Een niet-genezen stressfractuur kan leiden tot chronische pijn, kan een operatie noodzakelijk maken en/of kan resulteren in problemen bij het hervatten van sport. Iedereen herstelt in een ander tempo van een blessure. Terugkeer naar uw sport of activiteit zal worden bepaald door hoe snel uw stressfractuur herstelt, niet door hoeveel dagen of weken het geleden is dat de blessure zich voordeed. In het algemeen geldt dat hoe langer u klachten heeft voordat u met de behandeling begint, hoe langer het duurt voordat u beter wordt.

U kunt uw sport/activiteit veilig hervatten als uw pijn is verdwenen en het onderzoek van de arts van uw voet normaal is. Denk eraan dat u uw sport geleidelijk weer kunt gaan beoefenen, beginnend op een zeer laag niveau en elke week met kleine hoeveelheden. Deze geleidelijke toename conditioneert het bot, waardoor het nog sterker wordt, wat het beschermt tegen nieuwe blessures.

Hoe kunnen stressfracturen in het middenvoetsbeentje worden voorkomen?

• Het verhogen van de activiteit moet in kleine, stapsgewijze stappen gebeuren (niet meer dan 10-15% toename in volume, duur of intensiteit van de activiteit per week).
• Veranderingen in speel-/loopoppervlak of terrein moeten geleidelijk worden doorgevoerd.
• Rest van uw activiteit gedurende ten minste 1-2 dagen per week.
• Draag schoenen die geschikt zijn voor de activiteit (bijv, Loop in hardloopschoenen, speel basketbal in basketbalschoenen). Hardlopers moeten hun schoenen om de 300-500 km vervangen.
• Fysiek fit blijven.
• Eet een evenwichtige voeding met voldoende calcium (1300 mg/dag als u 9-18 jaar oud bent; 1000 mg/dag als u 19-50 jaar oud bent).
• Spieren die vastzitten, rekken. Uw arts kan u laten zien hoe u uw kuit- en dijspieren kunt rekken. De beste tijd om te rekken is na een warming-up of aan het einde van uw training.
• Speel niet door pijn heen. Pijn is een teken van blessure, stress of overbelasting.

Rest is nodig om het geblesseerde gebied de tijd te geven om te genezen. Als de pijn niet verdwijnt na een paar dagen rust, raadpleeg dan uw arts. Hoe eerder een blessure wordt opgespoord, des te eerder kan de juiste behandeling beginnen. Het resultaat is een kortere genezingstijd en een snellere terugkeer naar de sport.

Bekijk een PDF-versie van deze informatie