In de jaren twintig stond ze bekend als “Hot Miss Lil.” Vandaag de dag is Lil Hardin opmerkelijk als één van de meest prominente vrouwen in de vroege jazz. Een pianist, componist, arrangeur en bandleider, Hardin was ook een leidend licht voor haar man Louis Armstrong. Op deze editie van Riverwalk Jazz brengen we een hommage aan de onvergelijkbare Lil Hardin Armstrong met een serie zeldzame interviews opgenomen in de jaren 1950 waarin ze vertelt over haar leven in de muziek en haar huwelijk met de grote jazzman. Deze interviews werden voor het eerst uitgebracht op de Riverside LP, Satchmo and Me.

BONUS AUDIO CONTENT

Als de naam Lil Hardin Armstrong vandaag de dag ter sprake komt, is dat bijna altijd vanwege haar beroemde achternaam. In de jazzwereld van de jaren 1920 werden vrouwen, vooral zwarte vrouwen, gedegradeerd tot zingen of dansen in de koorlijn, maar Lil Hardin had een serieuze carrière als gerespecteerd jazzcomponist, pianist en bandleider lang voor haar huwelijk met Louis Armstrong. Lil werkte met vooraanstaande zwarte bands in Chicago; ze trad op met Sugar Johnny’s Creole Orchestra, Freddie Keppard’s Band en ze leidde haar eigen band in het Dreamland Café. Lil was vaak de frontvrouw van opnamegroepen, waaronder de New Orleans Wanderers, met wie ze in 1926 haar nummer “Papa Dip” opnam – een nummer dat ze naar Louis Armstrong vernoemde.

Lil en Louis waren bandleden in King Oliver’s Creole Jazz Band toen ze in 1924 trouwden. Louis was de nieuweling in de stad en Lil de gevestigde waarde in de jazzscene van Chicago. Lil Hardin was op het eerste gezicht niet onder de indruk van Louis. In een opgenomen interview dat hier te horen is, zegt ze dat ‘Louis te dik was en een raar kapsel had’. Niettemin was ze gewonnen voor zijn charme en talent, en binnen het jaar waren Louis en Lil getrouwd. Lil Hardin zag een enorm potentieel in het spel van Louis Armstrong dat hij zelf niet kon zien. In het begin was zij de drijvende kracht achter zijn boekingen en hielp Armstrong te lanceren als een ster solist. Ze stond erop dat hij King Oliver verliet en voor zichzelf begon.

Er is een foto van Lil, genomen toen ze bij King Oliver’s Creole Jazz Band zat in het begin van de jaren 1920. Ze is een tenger, dame-achtig figuur, neergestreken op een piano bank. In tegenstelling, ze is omringd door de gespierde, wereldwijze muzikanten in Oliver’s band. Je ziet in een flits waarom Hardin’s moeder er tegen was dat haar dochter een baan bij deze jongens zou krijgen. Lil was tenslotte een klassiek geschoolde muzikante die aan de Fisk University had gestudeerd. Sommige van deze jazz musici konden nauwelijks muziek lezen. Lil verraste de muzikanten in Oliver’s band met haar talent. Louis Armstrong maakte ooit deze opmerking over Lil: “Het was verbazingwekkend om een eindexamenkandidaat in de rij te zien staan en zulke goede jazz te zien spelen.” Elke avond spelend in de South Side van Chicago, trok King Oliver’s band een staande menigte, inclusief blanke muzikanten uit de North Side zoals kornettist Bix Beiderbecke en tunesmid Hoagy Carmichael. Lil zegt: “Ze luisterden zo aandachtig, en ik wist niet waar ze naar probeerden te luisteren. Nu weet ik het.”

Lil Hardins achtergrond was heel anders dan de hardcore armoede die Louis Armstrong als kind kende. Lil werd geboren in 1898 in Memphis, TN. Hoewel haar moeder als dienstmeisje werkte, gaf ze haar kinderen een comfortabel en enigszins verfijnd leven. Ze zorgde ervoor dat Lil naar Mrs. Hicks’ School of Music en de prestigieuze Fisk University ging. Lil’s moeder hield van hymnes en populaire liedjes en verbood Lil iets te maken te hebben met jazz en blues toen ze een tiener was. Ironisch genoeg verhuisde Lil’s moeder in 1918 met haar gezin naar Chicago – een centrum van het ontluikende jazz universum en een magneet voor de beste New Orleans spelers. Lil vond al snel een baan in een muziekwinkel waar ze pianogigant Jelly Roll Morton en Chicago’s top jazz bandleider King Oliver ontmoette. Al snel verdiende Lil goed de kost als jazz pianiste ondanks de aanvankelijke bezwaren van haar moeder tegen het genre.

Het huwelijk en muzikale partnerschap van Lil en Louis begon in 1930 op de klippen te lopen. Louis was bijna elke avond van het jaar onderweg, en dat eiste zijn tol in hun gezinsleven. De volgende stop voor Louis was New Orleans, waar krantenkoppen in de lokale krant de ‘hometown hero’ invalshoek opvoerden, gebruik makend van het feit dat Louis als kind kranten had verkocht in de Crescent City. Volgens Lil had Louis zijn kijk op het leven veranderd en klaagde hij dat Lil “te ouderwets” was. Ze gingen uit elkaar en Lil keerde terug naar Chicago.

Lil bleef een rijke muziekcarrière hebben na haar scheiding van Louis in 1931; ze scheidden uiteindelijk in 1938. Lil trad op in verschillende Broadway shows en maakte een serie zangplaten voor Decca records. In de late jaren 1960 trok Lil zich terug uit de muziekbusiness, en bracht meer en meer tijd door in een huis dat zij en Louis in de eerste jaren van hun huwelijk hadden gekocht in het vakantieoord Idlewild, Michigan. In juli 1971 overleed Louis Armstrong. Slechts een maand later, in augustus 1971, trad Lil op tijdens een herdenkingsconcert voor Louis in Chicago, toen ze in elkaar zakte en op het podium overleed. Zo eindigt een van de grote liefdesverhalen van de jazz.

In een interessante voetnoot bij ons verhaal, zeven jaar na haar dood, stond een liedje gecomponeerd door Lil Hardin Armstrong bovenaan de pop charts over de hele wereld. Ringo Starr nam haar compositie “Bad Boy” op in 1978 en het was overal op de radio te horen. Ongetwijfeld zou Lil daar enorm van genoten hebben.

Meer over de muziek in deze uitzending:

“My Heart,” gecomponeerd door Lil Hardin, was in eerste instantie bedoeld als een wals in ¾ maat; maar Louis en Lil hebben het altijd gespeeld als een hot jazz stuk in 4/4 maat. In onze versie speelt The Jim Cullum Jazz Band met als speciale gasten Chicagoan Mike Walbridge op tuba en Bay Area cornetist Leon Oakley. De toevoeging van tuba en tweede cornet dupliceert de bezetting van de grote King Oliver band zoals die begin jaren twintig in Chicago was geconfigureerd.

De originele Oliver-opname van “Chimes Blues,” zoals gearrangeerd door Lil Hardin, bevatte de eerste opgenomen solo van Louis Armstrong. Hier te horen, onze eerbetoon bevat de grote trompettist Doc Cheatham met The Jim Cullum Jazz Band.

Hoewel “Come Back Sweet Papa” voor het eerst werd opgenomen in 1926 nadat Louis Armstrong de Oliver band had verlaten, onze vertolking in deze uitzending bevat instrumentatie consistent met King Oliver’s Creole Jazz Band.

“Skid-dat-de-dat” was een Hot 5 samenwerking gecomponeerd door Lil Hardin en Louis Armstrong; en opgenomen door de Hot 5 in 1926.

“Mabel’s Dream,” oorspronkelijk opgenomen door King Oliver in 1923 met Lil Hardin op piano; de hier gehoorde versie bevat de uitgebreide Oliver configuratie van The Jim Cullum Jazz Band met Mike Walbridge op tuba en Leon Oakley op cornet.

De interpretatie van “Ory’s Creole Trombone” gehoord op deze uitzending bevat lange tijd Cullum Band trombonist Mike Pittsley. De tune was een van de originele Armstrong Hot 5 nummers opgenomen in 1927 voor het Okeh label en uitgebracht op 78rpm discs.

“Struttin’ with Some Barbecue” is ook een Hot 5 klassieker. Zoals veel vroege New Orleans tunes, bevat de titel een onbeleefde seksuele verwijzing. De trompetsolist op onze vertolking is Jon-Erik Kellso, een vooraanstaand voorvechter van klassieke jazz in New York City.

De hymne-achtige “Riverside Blues” werd gecomponeerd door Richard M. Jones en Thomas A. (“Georgia Tom”) Dorsey in Chicago voor King Oliver, die het opnam in 1923 kort voordat Louis en Lil zijn band verlieten.