Neuroprotectie beoogt:
- beperking van de zenuwsterfte na een letsel aan het CZS
- bescherming van het CZS tegen vroegtijdige degeneratie en andere oorzaken van zenuwcelsterfte
Neuroprotectieve middelen gaan de effecten van neurodegeneratie, of zenuwafbraak, tegen.
Verschillende soorten stoffen hebben neuroprotectieve effecten:
Vrije radicaalvangers
Deze zetten beschadigde en ziekteveroorzakende instabiele vrije radicaalcellen om in moleculen die stabieler zijn en gemakkelijker door het lichaam kunnen worden beheerd.
Antioxidanten kunnen een wisselwerking aangaan met vrije radicalen en de impact ervan verminderen. Ze zijn aanwezig in voedingsmiddelen, vooral plantaardige, en supplementen.
Wetenschappers weten niet precies hoe ze werken. Hun werkingsmechanisme lijkt af te hangen van zowel de aandoening waarop ze zijn gericht als van factoren die uniek zijn voor elk individu.
Vitamine E, bijvoorbeeld, heeft antioxiderende eigenschappen aangetoond bij de ziekte van Alzheimer en, in mindere mate, ALS.
Het onderzoek heeft echter ook gesuggereerd dat vitamine E-suppletie de hersenfunctie en dementie bij sommige mensen kan verergeren.
Het is belangrijk om met een arts te praten voordat u kruidenproducten, vrij verkrijgbare medicijnen of supplementen gebruikt.
Veel producten kunnen een wisselwerking hebben met andere geneesmiddelen om ongewenste bijwerkingen te produceren.
Anti-excitotoxische middelen
Glutamaat is een excitatoire neurotransmitter. Het is nodig voor de normale werking van zenuwcellen, maar een teveel kan schadelijk zijn.
Het verhinderen dat glutamaat sommige cellen bereikt door bijvoorbeeld glutamaatreceptoren te blokkeren, kan overstimulatie en degeneratie voorkomen.
Amantadine, een van de behandelingsmogelijkheden voor Parkinson, kan helpen bij het verminderen van Parkinson-gerelateerde dyskinesie, of onwillekeurige bewegingen.
Het lijkt te werken door de interactie tussen glutamaat en een andere chemische stof in de hersenen te veranderen.
Bijwerkingen, waaronder hallucinaties, wazig zien, verwarring en zwelling van de voeten, kunnen echter optreden.
Apoptose-remmers
Apoptose, of geprogrammeerde celdood, verwijst naar de natuurlijke dood van cellen bij het ouder worden en groeien van het lichaam.
Wetenschappers hebben gesuggereerd dat anti-apoptotische middelen dit proces in neuronen zouden kunnen vertragen. Onderzoekers onderzoeken dit soort therapieën in het onderzoek naar de behandeling van kanker.
Anti-inflammatoire middelen
Deze kunnen zowel pijn verlichten als de ontstekingsprocessen verminderen die de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer kunnen verergeren.
Eén studie heeft aangetoond dat het nemen van 40 milligram aspirine per dag het risico op de ziekte van Alzheimer kan verminderen bij mensen met diabetes type 2.
Neurotrofe factoren
Een groep biomoleculen die neurotrofe factoren worden genoemd, kan de groei van neuronen bevorderen.
Wetenschappers onderzoeken manieren om deze eiwitmoleculen voor behandelingsdoeleinden af te leveren.
Ironchelatoren
Sommige mensen met Alzheimer, Parkinson of ALS blijken hogere ijzergehaltes te hebben dan normaal.
Om deze reden geloven sommige wetenschappers dat het verlagen van het ijzergehalte kan helpen bij deze aandoeningen. Stoffen die extra ijzer uit het lichaam verwijderen, of ijzerchelatoren, kunnen helpen.
In één studie ontdekten wetenschappers dat een ijzerbindende behandeling de toestand van knaagdieren met een Alzheimer-achtige ziekte verbeterde. Meer studies zijn echter nodig om deze resultaten te bevestigen.
Stimulantia
Het is onduidelijk welke rol stimulantia zouden kunnen spelen bij de ontwikkeling van problemen met de werking van de hersenen, zoals dementie.
In het verleden hebben dierstudies gesuggereerd dat cafeïne neuroprotectieve eigenschappen zou kunnen hebben.
Een overzicht uit 2015 van onderzoek naar cafeïnegebruik en dementie concludeerde echter dat het noch preventief noch schadelijk was voor de hersenfunctie.
Gentherapie
De bloed-hersenbarrière voorkomt dat infecties en virussen de hersenen binnendringen, maar het kan ook behandelingen tegenhouden om de hersenen te bereiken. Dit maakt het moeilijk om een behandeling rechtstreeks aan de hersenen toe te dienen.
Gentherapie, waarbij een ziekmakend gen wordt geïdentificeerd en vervangen, zou dit probleem kunnen oplossen.
Zoals bij veel neuroprotectieve middelen het geval is, heeft onderzoek echter nog niet bevestigd dat gentherapie consequent effectief is.
Stamceltherapie
Er wordt nog onderzocht hoe wetenschappers stamceltechnologie zouden kunnen gebruiken om lichaamscellen, waaronder zenuwcellen, te regenereren.
Enkele studies hebben gesuggereerd dat transplantatie van stamcellen uit het beenmerg zou kunnen helpen bij de regeneratie van cellen die MS-gerelateerde schade hebben opgelopen.