In de biochemie is een metaboliet een tussen- of eindproduct van het metabolisme.De term metaboliet wordt meestal gebruikt voor kleine moleculen. Metabolieten hebben verschillende functies, waaronder brandstof, structuur, signalering, stimulerende en remmende effecten op enzymen, eigen katalytische activiteit (meestal als cofactor van een enzym), afweer, en interacties met andere organismen (bijv.bv. pigmenten, geurstoffen en feromonen).

Zoek metaboliet op in Wiktionary, het vrije woordenboek.

Een primaire metaboliet is direct betrokken bij de normale “groei”, ontwikkeling en voortplanting. Ethyleen is een voorbeeld van een primaire metaboliet die op grote schaal wordt geproduceerd door de industriële microbiologie.

Een secundaire metaboliet is niet direct betrokken bij die processen, maar heeft meestal wel een belangrijke ecologische functie. Voorbeelden zijn antibiotica en pigmenten zoals harsen en terpenen enz.

Sommige antibiotica gebruiken primaire metabolieten als precursor, zoals actinomycine, dat wordt gemaakt uit de primaire metaboliet tryptofaan. Sommige suikers zijn metabolieten, zoals fructose of glucose, die beide in de metabole routes aanwezig zijn.

Voorbeelden van door de industriële microbiologie geproduceerde primaire metabolieten zijn onder meer:

Het metaboloom vormt een groot netwerk van metabolische reacties, waarbij outputs van de ene enzymatische chemische reactie inputs zijn voor andere chemische reacties.

Metabolieten van chemische verbindingen, zowel inherent als farmaceutisch, worden gevormd als onderdeel van het natuurlijke biochemische proces van afbraak en eliminatie van de verbindingen.De snelheid van afbraak van een verbinding is een belangrijke determinant van de duur en intensiteit van de werking ervan. Inzicht in hoe farmaceutische verbindingen worden gemetaboliseerd en de mogelijke bijwerkingen van hun metabolieten is een belangrijk onderdeel van de ontdekking van geneesmiddelen.