Mary Douglas Leakey (geboren Nicol, geb. 1913 – geb. 1996 ) is een legende in de paleoantropologie, en met recht. Paleoantropologen houden zich bezig met niets minder dan de oorsprong van onze menselijke soort door onderzoek te doen naar onze niet-menselijke voorouders (en er dan eindeloos over te discussiëren.) Zoals met zoveel andere#trowelblazers, kwam Mary Leakey tot haar uiteindelijke bekendheid via een omweg, waarbij familie, mentoren en een scherp gevoel voor avontuur een rol speelden. Als dochter van een schilder die zijn familie over de hele wereld meenam, kwam Mary al op jonge leeftijd in aanraking met archeologische vindplaatsen en op haar 17e had ze al een baan als illustrator bij een Engelse opgraving voor elkaar gekregen. Dit talent zou haar toekomst bepalen, want het was op aanbeveling van niemand minder dan Gertrude Caton Thompson, wier boek ‘The Desert Fayoum’ zij juist had geïllustreerd, dat Louis Leakey, de opgraver van Olduvai Gorge, haar aan boord nam – eerst als illustrator en later als zijn vrouw. Virginia Morell, in haar biografie van de familie Leakey, meent dat de jonge Mary waarschijnlijk meer indruk op Leakey maakte dan alleen met haar illustraties – afgezien van haar talenkennis (Frans) en haar belangstelling voor archeologie, kon ze ook een zweefvliegtuig besturen!
Eenmaal in Olduvai droeg Mary Leakey zeker bij aan het doen van belangrijke ontdekkingen over de menselijke evolutie. Ze vond en reconstrueerde een zeer vroege primaat voorouder, Proconsul africanus in de jaren 1950, ze ontdekte en reconstrueerde de schedel van een nieuwe hominensoort: Australopithecus bosei, die haar echtgenoot Louis de naam gaf (hoewel hij het Zinjanthropus bosei noemde; het werd later opnieuw geclassificeerd). In de jaren 1960 ontdekten zij en zoon Johnny het type-exemplaar van de Homo habilis. Waar Mary ook kwam, er volgden altijd grote vondsten – het hielp waarschijnlijk dat ze onvermoeibaar doorwerkte, waardoor Olduvai uiteindelijk een van de beroemdste opgravingen ter wereld werd. Na de dood van Louis nam zij de opgravingen op de site over en deed een van haar meest ongelooflijke ontdekkingen niet ver van Olduvai: de ruwweg 3 miljoen jaar oude voetafdrukken die in de modder van Laetoli werden achtergelaten door een van onze vroege voorouders, Australopithicus afarensis (de soort die ons ‘Lucy’ heeft gegeven).
Mary Leakey’s bijdragen aan onze kennis van het menselijk verhaal worden tot op de dag van vandaag voortgezet door haar familie en de Leakey Foundation.
Voor meer over Mary en haar leven, zie haar biografie op de website van de Leakey Foundation of Virginia Morell’s boek Ancestral Passions: The Leakey Family and the Quest for Humankind’s Beginnings.
geschreven door @brennawalks
