Als je denkt dat een canzone een gevouwen pizza is of een strambotto een soort pasta, dan is het tijd om je vork en lepel neer te leggen en je te verdiepen in Italiaanse poëzie! Maak je klaar om door tijd en ruimte te reizen en de ontzagwekkende verscheidenheid van Italiaanse gedichten te onderzoeken.

Wanneer je aan Italiaanse poëzie denkt, denk je misschien aan Romeinse gedichten zoals Vergilius’ Aeneis. Oorspronkelijk ontleenden de Romeinse dichters hun onderwerp en zelfs de stijl van hun poëzie aan de Griekse dichtvormen uit de oudheid.

Maar daar houdt de geschiedenis van de Italiaanse poëzie niet op.

Poëten die in het Latijn schreven, begonnen te experimenteren en hun Griekse voorgangers uit te breiden. In de Middeleeuwen vermaakten hofzangers, troubadours genaamd, hun rijke beschermheren met nieuwe patronen van rijmende liederen. De complexe patronen van ritme en rijm die zij ontwikkelden, hielpen de troubadours lange gedichten te onthouden.

Toen, tijdens de Renaissance, bereikte de Italiaanse poëzie een duizelingwekkend hoogtepunt van vernieuwing met inventieve rijmschema’s, uitgebreide stijlen, en veel in elkaar grijpende patronen. Dante’s Goddelijke Komedie en Petrarca’s Italiaanse sonnetvorm zijn hier beide voorbeelden van.

Hier volgen slechts enkele Italiaanse poëtische stijlen. Vergeet niet dat je onze lijst met poëtische termen hier kunt vinden.

• Terza rima: drieregelige strofen met een rijmschema van ABA BCB CDC; beroemd gebruikt in de Goddelijke Komedie
• Canzone: verwant aan het Franse “chanson”, dat lied of ballade betekent; varieert in lengte, maar meestal tussen 5-7 rijmende strofen; bedoeld om gezongen te worden
• Italiaans madrigaal: liefdesliedje bestaande uit triolen of coupletten
• Ottava rima: een 8-regelige strofe in iambische pentameter met een rijmschema van ABABABCC; beroemd gebruikt door Lord Byron in Don Juan
• Heroïsche Rispetto: een lang gedicht in iambische pentameter dat bestaat uit een reeks van twee rijmende kwatrijnen met een ABAB CCDD-patroon (heroïsch verwijst naar de lengte van het gedicht, niet naar het onderwerp)
• Strambotto: zes of acht strofen over lyrische, sentimentele of amoureuze onderwerpen met een rijmschema van ABABCCDD

Nu, hoe ziet de Italiaanse poëzie er vandaag de dag uit? Je kunt een geweldige verzameling Italiaanse rijmpjes en liedjes voor kinderen met Engelse vertalingen en audio vinden bij Mama Lisa. Laten we eens kijken naar een fragment, eerst in het Italiaans, dan in het Engels.

“Temporale Estivo” of “Summer Lighting Storm “Door Federigo Tozzi

…Ecco un lampo: guizza, abbaglia,
sembra incendi il cielo….

…Hier is een flits: het dartelt, het verblindt,
het lijkt de hemel in vuur en vlam te zetten…

Hier vindt u het gedicht in zijn geheel en hoort u een opname in het Italiaans.

Zorg ervoor dat u tijdens uw eigen theetijd geniet van wat Italiaanse poëzie. Hieronder vindt u boeken en bronnen, inclusief hulp bij het leren van talen en hulpmiddelen om meer te leren over de Italiaanse Renaissance!

Italiaanse poëzieboeken

De Goddelijke Komedie van Dante, vertaald door John Ciardi

De poëzie van Petrarca, vertaald door David Young

Vijftien Sonnetten van Petrarca, vertaald door Thomas Wentworth Higginson (beschikbaar op Project Gutenberg)

The Aeneid by Virgil, vertaald door Robert Fitzgerald

Beginning Latin Poetry Reader, geredigeerd door Gavin Betts en Daniel Franklin

Introduction to Italian Poetry: Een tweetalig boek, uitgegeven door Luciano Rebay