Er wordt vaak gezegd dat Japans een ingewikkelde taal is om te leren en een van die redenen is het gebruik van keigo, of eretoespraak in het Japans. Je denkt misschien dat je nooit Japanse keigo hoeft te leren, maar het is ongelooflijk belangrijk, vooral als je ooit van plan bent om in Japan te gaan werken. In feite is keigo zo nauw verbonden met werken in Japan dat het vaak Zakelijk Japans wordt genoemd. Lees verder om meer te leren over beleefd Japans en waarom je keigo zou moeten leren.

Uchi en Soto

Keigo is zowel oorzaak als gevolg van de eigenaardigheid van de Japanse cultuur, met name het Uchi 内 en Soto 外 principe. Uchi en Soto staan voor twee fundamentele concepten die de Japanse cultuur en samenleving vormgeven. Uchi verwijst naar mensen die zich binnen een bepaalde sociale kring bevinden, met name uw sociale kring; dit kan uw familie, uw team of uw bedrijf zijn, terwijl Soto verwijst naar mensen die zich buiten die sociale kring bevinden.

Zoals u wellicht weet, is de Japanse cultuur sterk gericht op sociale harmonie en op het collectivisme (het “wij” tegenover het “ik” van de meer individualistische westerse samenlevingen): vandaar dat deel uitmaken van een groep en voldoen aan de normen van die groep een fundamentele stap wordt om als volwaardig lid van de gemeenschap te kunnen worden beschouwd. Je kunt de effecten van het Uchi en Soto principe zien in elke sociale dynamiek, van politiek tot economie. Je kunt het zien als een systeem van concentrische cirkels.

Laten we een voorbeeld nemen:
U bent speler in het voetbalteam van uw universiteit: in dit geval wordt het Uchi-niveau vertegenwoordigd door uw teamgenoten van dezelfde leeftijd, terwijl uw Soto uw aanvoerder en de manager van het team zijn.
Als u het vanuit een breder gezichtspunt bekijkt, bijvoorbeeld tijdens een toernooi, zal uw Uchi uw hele team zijn, terwijl uw Soto wordt vertegenwoordigd door alle andere concurrerende teams.
Laten we het nog wat breder trekken, zoals tijdens de Universiteitsspelen, op nationaal niveau: in dit geval is je Uchi je hele universiteit, en de Soto zijn de andere universiteiten, die van andere kanten van het land komen.

Dit soort culturele benadering heeft ook diepe gevolgen gehad in de sociolinguïstiek: hoe communiceer je op de juiste manier met mensen buiten je sociale kring? Het antwoord op deze vraag is keigo, de eretoespraak. Dit fascinerende, maar complexe, deel van de Japanse taal ontwikkelde zich door de generaties heen, en versterkte de sociale constructie waar het uit voortkwam.

Keigo bestaat uit drie soorten taal, elk met een specifieke set regels en eigenaardigheden, en het gebruik ervan hangt af van de context en de situatie. Laten we ze samen bekijken.

De verschillende vormen van Japanse keigo

Keigo (敬語) betekent “respectvolle taal” en er zijn verschillende vormen van keigo, afhankelijk van de situatie en de mate van beleefdheid die nodig is: teineigo, sonkeigo en kenjougo.

Teineigo (丁寧語) is de standaard beleefdheidsvorm en meestal de eerste vorm die Japanse leerders in de klas leren. Deze vorm wordt gebruikt wanneer de spreker de gesprekspartner niet kent of afstand wil scheppen tussen zichzelf en de ander.

Voorbeeld: eten is 食べる (taberu) in de gewone, of woordenboek, vorm, maar 食べます (tabemasu) in teineigo.

In een zin: wat heb je gegeten voor de lunch?
お昼ご飯何を食べましたか？(Ohirugohan nani wo tabemashitaka)

Sonkeigo (尊敬語) wordt gebruikt wanneer je respect toont voor anderen in situaties waarin je het hebt over iemand die een hogere status heeft dan jij, bijv.b.v. uw baas, mensen die ouder zijn dan u, uw klanten. Je gebruikt deze vorm nooit als je het over jezelf hebt.

Voorbeeld: in plaats van 食べます zou je 召し上がります (meshiagarimasu) zeggen.

In een zin: (bediening in een fast food restaurant) eet je hier?
ここで召し上がりますか？(Koko de meshiagarimasuka?)

Kenjougo (謙譲語) wordt gebruikt om nederigheid te tonen. Je gebruikt deze vorm als je tegen een meerdere of iemand van een hogere sociale status over jezelf spreekt, waarbij je jezelf in wezen nederig maakt in hun aanwezigheid.

Voorbeeld: 食べます wordt いただきます (itadakimasu).

In een zin: (sprekend tot je baas) Ik at ramen voor de lunch.
お昼ご飯にラーメンをいただきました。(Ohirugohan ni ramen wo itadakimashita).

Meer dan alleen taal

Wat je moet begrijpen over keigo, is dat het meer is dan zomaar een onderdeel van de Japanse taal – het zit ook diep verankerd in de cultuur en de samenleving.

Weliswaar is het in westerse culturen normaal om tegen een vreemde of superieure in alle redelijkheid informele taal te gebruiken, maar in Japan wordt dat als onbeleefd beschouwd en is het uiterst belangrijk om beleefdheid, nederigheid en formaliteit te tonen. Dit is de cultuur van respect die de hele Japanse cultuur doordringt. Status en hiërarchie zijn belangrijk, zelfs in de moderne Japanse samenleving, die diep is beïnvloed door de feodale geschiedenis van Japan.

Merk op dat het Japans ook veel eretekens gebruikt om het hiërarchische systeem te weerspiegelen en het is belangrijk ook deze goed te kennen.

Moeilijk te leren, maar essentieel

De beleefdheidsvorm van het Japans wordt in Japan elke dag gebruikt, van winkelbedienden die klanten aanspreken tot een werknemer die tegen zijn baas praat. Daarom is het leren van keigo zeer belangrijk en nuttig voor wie in Japan wil werken. Buitenlanders die keigo correct kunnen gebruiken, zullen door potentiële werkgevers veel gunstiger worden beoordeeld.

Het kan echter uiterst moeilijk zijn om keigo te leren door alleen maar een leerboek te gebruiken of het in de klas te leren – zelfs Japanners moeten cursussen volgen om keigo te leren voordat ze aan het aanwervingsproces beginnen.

Ga! Go! Nihon kan u helpen een taalschool te vinden met Japanse keigo lessen. Neem vandaag nog contact met ons op voor meer informatie!