Gezondheidsgewijs heeft de laatste anderhalf jaar van de universiteit me een beetje in de problemen gebracht. En nee, het had niets te maken met teveel Fireball of slapeloze nachten doorhalen in de bibliotheek. Tussen een klein liefdesverdriet (is dat een oxymoron?), een overboekte collegeschema, de emotionele neergang na een zalig semester in het buitenland in Ierland, en een paar andere emotionele stressfactoren, tegen de tijd dat ik mijn auto inpakte die lente, zou het een understatement zijn om te zeggen dat ik me slechter voelde voor de slijtage.

Fysiek voelde ik me niet mezelf, en hoewel ik meerdere artsen had bezocht, leek niemand zich daar druk over te maken – behalve ik. Ik ken mijn lichaam. Ik weet wanneer er iets mis is, en ik begon me gefrustreerd te voelen toen ik geen vooruitgang boekte – in plaats daarvan had ik het gevoel dat ik een eeuwigdurende doggy paddle aan het doen was. Eindelijk, ongeveer een jaar later, kreeg ik eindelijk wat antwoorden. De oorzaak, vraag je? Ondanks het feit dat ik regelmatig sportte, (grotendeels) gezond at, uitblonk in mijn lessen, zo min mogelijk alcohol dronk en me hield aan een geen-koffie beleid, voelde ik me uitgeput (zoals, ik-kan-mezelf-niet-uit-bed-slepen uitgeput) en was ik ongewoon humeurig. Ik had ook vreselijke nachtelijke zweetaanvallen (tot het punt dat douchen om 2 uur ’s nachts routine was geworden), en mijn menstruatie was verdwenen.

Geërgerd en moe van het watertrappelen, een paar maanden na mijn afstuderen, maakte ik eindelijk een afspraak met een arts die gespecialiseerd was in functionele geneeskunde. Na vijf minuten consult had ze al een goed vermoeden wat het probleem was. “Je oestrogeenniveau is laag,” vertelde ze me. “Ik zal wat tests doen, maar ik kan je nu al precies vertellen wat ze zullen zeggen.” En, niet verrassend, had ze helemaal gelijk. Enigszins verbaasd en niets wetend over normale oestrogeenniveaus, nam ik haar afscheidsadvies in me op, kocht een paar supplementen die ze me had aangeraden en ging vrolijk op weg. Achteraf gezien, echter, wenste ik dat ik zoveel meer vragen had gesteld.

Want zoals blijkt, komen lage oestrogeenniveaus veel vaker voor bij jonge vrouwen dan men zou denken, en de symptomen kunnen gemakkelijk verkeerd begrepen, genegeerd of zelfs verkeerd gediagnosticeerd worden. Om te proberen een beter begrip te krijgen van oestrogeen, wat normaal is en wat niet, heb ik contact opgenomen met twee verschillende deskundigen: Denise Pate, MD, Internal Medicine Doctor at Medical Offices of Manhattan en Lara Briden, ND, auteur van Period Repair Manual Second Edition: Natural Treatment for Better Hormones and Better Periods ($10). Lees verder om meer te leren over lage oestrogeenniveaus.

Wat is oestrogeen en waarom is het belangrijk?

Volgens Pate is oestrogeen een vrouwelijk hormoon dat op natuurlijke wijze door het lichaam wordt geproduceerd (de versie in hormonale anticonceptie is synthetisch en zal dus niet dienen als een legitieme vervanging voor een tekort aan oestrogeen-niveaus – hierover later meer). Geproduceerd door de eierstokken, fungeert het hormoon als een chemische boodschapper en is het essentieel voor “normale seksuele ontwikkeling en regulering van de menstruatiecyclus.”

“Het sterkste en meest stimulerende hormoon, oestrogeen bouwt botten op, vertraagt veroudering, verhoogt libido, regelt eetlust en verhoogt serotonine,” zegt Briden, wat, zegt ze, de reden is waarom het zo belangrijk is voor een goede nachtrust en het behouden van een positieve stemming: “Estradiol reguleert de expressie van meer dan duizend genen, dus het is aantoonbaar een van onze meest invloedrijke en belangrijke hormonen. Onze hormonen en oestrogeenniveaus zijn zeer dynamisch en fungeren in wezen als de rapportkaarten van ons lichaam. Als er iets mis is, zullen je hormonen je dat laten weten. Kortom, hormonen zijn een uiting van gezondheid,” zegt Briden.

Wat zijn de Symptomen van Lage Oestrogeen?

Volgens Pate en Briden zijn de volgende de meest voorkomende symptomen van een laag oestrogeengehalte:

• opvliegers
• nachtelijk zweten
• slaapstoornissen
• stemmingswisselingen
• depressie
• vermoeidheid
• gewichtstoename
• onregelmatige of afwezige menstruatie
• Pijn bij geslachtsgemeenschap door vaginale droogheid
• Verdunning van het vaginale slijmvlies
• Haaruitval
• Droge huid

Briden maakt een speciale opmerking over vaginale droogheid, erop wijzend dat het misschien wel de meest kenmerkende van de symptomen als het gaat om een tekort aan oestrogeen niveaus. In feite, in haar blog post over het onderwerp, legt ze uit dat droogheid is een van de eerste vragen die ze heeft voor haar patiënten, omdat het haar kan helpen snel te bepalen hoe laag ze zijn in het hormoon.

Wat zijn de oorzaken?

Dit is waar het onderwerp lastig wordt. Hoewel beide artsen erop wijzen dat stressfactoren zoals overmatig sporten, roken, eetstoornissen, stress, of een slecht functionerende hypofyse kunnen leiden tot een dip in oestrogeen, legt Briden me uit dat lage niveaus van oestrogeen nog steeds deel uitmaken van een gezonde menstruatiecyclus.

Zoals hierboven vermeld, zijn onze hormonen dynamisch en veranderen ze voortdurend als gevolg van veranderingen in onze ovulatie. In het bijzonder vertelt ze me dat oestrogeen van nature op zijn laagst zal zijn tijdens de menstruatie. (Als je ovuleert, maak je oestrogeen aan). Wat ik eruit kan halen: Als je die week oestrogeenspiegels zou laten testen, zouden je resultaten nihil zijn, omdat de test lage oestrogeenspiegels zou aangeven (en zou moeten aangeven!).

Daarom is het, om een nauwkeurig gevoel te krijgen van hoe hoog of laag je niveaus zijn, belangrijk om hormonen te testen nadat de ovulatie zijn hoogtepunt heeft bereikt. Nog een opmerking: als je hormonale anticonceptie gebruikt (die de eisprong onderdrukt) en niet-hormonale anticonceptie, zal een test altijd lage hormoonspiegels aangeven, omdat anticonceptie in wezen je hormonen ‘uitschakelt’.”

“Het is controversieel of je oestrogeenniveaus in het bloed formeel moet controleren, omdat er factoren zijn die de niveaus in de loop van de tijd kunnen veranderen. Bijvoorbeeld, oestrogeenniveaus variëren in de loop van de menstruatiecyclus van een vrouw, en kleine hoeveelheden oestrogeen kunnen zelfs worden afgescheiden door vetcellen, zodat zelfs het gewicht van een vrouw de oestrogeenniveaus kan veranderen,” legt Pate uit.

Zijn er manieren om het oestrogeenniveau te verbeteren?

Hoewel in ernstige gevallen medicatie en hormoontherapie opties zijn, vinden noch Pate noch Briden de optie bijzonder gunstig: “Er zijn medicijnen en hormoonvervangingstherapieën die het lage oestrogeengehalte van een vrouw kunnen vervangen, maar dit blijft controversieel en moet van geval tot geval met een zorgverlener worden bekeken, omdat deze medicijnen enkele ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengen”, legt Pate uit.

Zij voegt eraan toe dat sommige vrouwen een meer natuurlijke benadering van hormoontherapie zullen proberen door “fyto-oestrogenen” (die van nature voorkomen in planten, fruit en groenten) in hun dieet op te nemen. De effectieve resultaten en de precieze dosering in vergelijking met traditionele therapieën zijn echter nog onduidelijk. Als alternatief stelt Briden voor stress te verminderen en voldoende gezonde koolhydraten, zink en jodium binnen te krijgen om normale oestrogeenspiegels te handhaven.

Heeft Lage Oestrogeenspiegels Lange-termijn Gevolgen?

Tijdens mijn gesprek met Briden had ik een diepgewortelde angst dat mijn lage oestrogeenspiegel ernstige gevolgen op de lange termijn zou kunnen hebben – vooral op het gebied van vruchtbaarheid. Ze verzekerde me echter al snel dat dit niet het geval is.

Hoewel het zeker in iemands belang is om te proberen het probleem van lage oestrogeenspiegels te verbeteren en bij de wortel aan te pakken, zou het geen ernstige gevolgen moeten hebben als het om vruchtbaarheid gaat. Maar nogmaals, ze zegt dat herstel belangrijk is, omdat aanhoudend oestrogeentekort menopauze-achtige symptomen zal veroorzaken (niet leuk) en zelfs kan leiden tot botverlies, bekend als osteoporose.

Als u denkt dat u mogelijk een laag oestrogeengehalte hebt, is het een goed idee om contact op te nemen met uw zorgverlener of een afspraak te maken met een expert die is gespecialiseerd in vrouwelijke gezondheid en hormonen.