Ik heb geprobeerd de Scandinavische cultuur en de Scandinavische mensen in het algemeen te begrijpen, om mijn integratie hier zo soepel mogelijk te laten verlopen. Deze regio heeft veel culturele nuances, en ik heb geleerd dat je wat frustraties riskeert als je ongewapend naar binnen gaat. Je weet wat ze zeggen: kennis is macht. En gewaarschuwd is gewaarschuwd.

Toen ik voor het eerst naar Noorwegen kwam, moedigde Ian me aan dit boek te kopen. The Almost Nearly Perfect People – Behind The Myth of The Scandinavian Utopia. Zeer interessante titel, ik weet het! Van hygge tot janteløven tot naaktsauna’s, dit boek is een geweldig inzicht voor iedereen die overweegt een langer verblijf in de Scandinavische regio te overwegen.

Het boek is een comfortabel leesvoer met een satirische kijk op veel dingen in Scandinavië, terwijl het trouw blijft aan het onderwerp. Terwijl er verschillende injecties van een gezonde dosis humor door middel van dit boek over de Scandinavische cultuur en de Noordse regio, het boek niet bagatelliseren.

Veel dingen die ik heb gelezen over in het boek, heb ik getuige geweest in het echte leven in de korte tijd die ik heb doorgebracht onder de Scandinaviërs. Ik heb wat tijd doorgebracht in Noorwegen, en Zweden, Denemarken en Finland bezocht. U ziet dus dat ik de Scandinavische culturele vorming echt nodig heb, aangezien ik in deze regio ga wonen en werken. Laten we eens kijken naar een paar dingen die opvallen. Ik heb meer tijd doorgebracht in Noorwegen, dus ik zal het hebben over Noren, maar voel je vrij om deze beschrijvingen te extrapoleren naar Scandinaviërs/Noordse mensen. Er zijn natuurlijk uitzonderingen op elke regel, dus neem deze generalisaties niet als Bijbelse waarheid.

Hun gereserveerde aard

Wanneer u mensen uit deze streek voor het eerst ontmoet, verwacht dan een zekere mate van gereserveerdheid. Van de Britten wordt gezegd dat ze gereserveerd zijn, maar van de Noren nog meer. Er wordt algemeen gezegd dat als je in Noorwegen in een bus stapt en er zit maar één persoon in, dat je dan de stoel zoekt die het verst van die persoon is verwijderd en die neemt. Mensen houden van hun ruimte en zijn geneigd op zichzelf te blijven. Dat is tot na een drankje of twee.

Een interessante relatie met alcohol

De Scandinavische landen staan bekend om hun hoge alcoholconsumptie. Jezelf klem zuipen is weliswaar niet aan te raden, maar wordt hier niet zo afgekeurd als elders in de wereld, van wat ik met eigen ogen heb gezien. De mensen houden hier van hun drank en de schandalig hoge prijzen van alcohol, alsmede het monopolie van de regering op de verkoop van wijn en sterke drank in Noorwegen en Zweden hebben niets gedaan om de mensen van hun wijn, bier en sterke drank af te houden. Dat klopt, de regering heeft een monopolie op de verkoop van wijn en sterke drank. Je kunt geen supermarkt binnenlopen en iets anders kopen dan bier.

In Noorwegen worden de sterkere alcoholische dranken verkocht bij Vinmonopolet – het wijnmonopolie. En alsof dat nog niet genoeg is, is de verkoop van alcohol beperkt tot bepaalde uren van de dag. In restaurants kun je geen sterke drank krijgen voor 13.00 uur, terwijl je in winkels alleen bier kunt kopen tot 20.00 uur op weekdagen, en tot 18.00 uur op zaterdagen. Als je op zondag een biertje wilt kopen in een kruidenierswinkel, vergeet het dan maar. In Noorwegen mag je zelfs geen bier drinken in het openbaar. Dat klopt, je mag geen biertje drinken tijdens een picknick. In Denemarken, daarentegen, is er een goede tijd om te hebben. Wanneer dan ook, waar dan ook. Wat je vergif ook is, je vindt het bij de kruidenier, en wijnpicknicks zijn net zo gewoon als fietsen op de weg.

Wanneer je ergens in Noorwegen wordt uitgenodigd, zorg er dan voor dat je je eigen alcohol meeneemt. Neem naast de fles wijn die u misschien voor uw gastheer meeneemt, ook wat voor eigen gebruik mee. Alcohol is zo duur dat u niet van uw gastheer kunt verwachten dat hij het hele gewicht van het avondvermaak draagt.

Het interessantste aan alcohol in Noorwegen voor mij, is hoeveel mensen het nodig hebben voordat ze genoeg kunnen loskomen om een gesprek te voeren. Dit is ook algemeen bekend, Noren geven het zelf toe. Het verbaast me elke keer weer als ik nieuwe mensen ontmoet. De persoon die je aan het begin van de avond ontmoet, is vaak al na twee drankjes een ander persoon. Dus als je mensen voor het eerst ontmoet, geef ze dan wat tijd als ze koud en afstandelijk overkomen.

Nationalisme

Ik had nog nooit vlaggen in een taart gezien tot ik in Noorwegen kwam. De Denen doen het, en de Zweden ook. Op verjaardagen, of elk feest dat een taart vereist, maken de nationale vlaggen een groot deel uit van het decor. Het is je vergeven als je het voor een onafhankelijkheidsfeest houdt.

Over onafhankelijkheidsdag gesproken, deze dag in Noorwegen – 17 mei – wordt gekenmerkt door prachtige, uitgebreide vieringen die bestaan uit champagneontbijten met familie en vrienden. De meeste mensen dragen op deze dag hun traditionele outfit – de bunad – en degenen die er geen hebben (het kost een arm en een been, zie je) zullen zich ook elegant kleden. Denk aan een pak, of een mooie jurk. Ze markeren de dag ook met muziekkorpsen en optochten door de steden.

De boshut – hytte

De liefde voor een boshut om je in terug te trekken tijdens de weekends, de paasvakantie en elke kans die je krijgt is een universeel Scandinavisch kenmerk. Ik moet zeggen dat ik er erg van hou, ik heb er zelf al verschillende keren aan deelgenomen. Soms heeft de hut zelfs een sauna, en vaak aan zee. Op die manier kun je de sauna afwisselen met een ijskoude duik in zee.

Janteløven – Jante Wet

Jante’s wet is voor Scandinaviërs wat het “tall poppy syndrome” is voor Australiërs. Als je te groot wordt, word je omgehakt. Janteløven is een reeks normen onder de Scandinaviërs, bedoeld om mensen te ontmoedigen op te vallen, of zich niet te conformeren in de samenleving. Het suggereert dat te anders zijn – ambitieus, te succesvol, te hoog gegrepen – een slechte zaak is, ongepast, en is erop gericht mensen erbij te laten horen.

Janteløven probeert een egalitaire samenleving in stand te houden, naar mijn mening door mensen die te hoog mikken in het leven een schuldgevoel aan te praten. Aksel Sandemose beschreef de filosofie voor het eerst in zijn roman uit 1933 over het fictieve Deense stadje Jante, maar de opvattingen die hij beschrijft waren in de maatschappij al veel langer gangbaar. Hij beschrijft een reeks van 10 regels, waarvan de eerste luidt: “Je moet niet denken dat je iets te bijzonder bent,” en mijn favoriet: “Je moet niet denken dat je ergens goed in bent.”

Op de een of andere manier heeft de wet van Jante gewerkt, tot op zekere hoogte. In Noorwegen wil men (of probeert men in ieder geval) de samenleving zo homogeen mogelijk te houden. Particuliere scholen hebben hetzelfde curriculum als openbare scholen. Alle kinderen moeten tenslotte gelijke kansen hebben, en niemand mag beter worden behandeld dan anderen, ongeacht hun rijkdom. Universitair onderwijs is gratis voor iedereen en de gezondheidszorg is voor iedereen toegankelijk. Er zijn duidelijk veel positieve aspecten aan dit Noordse egalitaire streven. De negatieve kant zit hem in al die veroordelende buren en negatieve Nancys die vinden dat je te anders bent als je je probeert te onderscheiden.

Elke dag op het werk is het casual Friday

Mensen kleden zich zelden, van wat ik heb gemerkt. Het zal wel iets met het weer te maken hebben en hoe koud het wordt. Comfort gaat voor stijl. Het kostte me een tijdje om eraan te wennen, want ik was gewend om me op te kleden voor het werk. Het blijkt dat een spijkerbroek, een trui en sneakers de meeste dagen genoeg zijn. Daar ben ik nog steeds niet goed in.

De liefde voor het buitenleven

Velen houden van het buitenleven, maar in Scandinavië krijgt het een nieuwe betekenis. Ik veronderstel dat dit te maken heeft met de lange en donkere winters, zozeer zelfs dat men in de meer verlichte maanden van het jaar zoveel mogelijk van het buitenleven probeert te genieten. Wandelen is een favoriet tijdverdrijf en gaat vaak gepaard met een reeks rituelen waartoe mandarijnen en chocoladewafels behoren.

Er zijn meer dingen die typisch Scandinavisch zijn dan ik hier kan opschrijven. In feite is een van de favoriete discussiethema’s van Noorwegen de vraag “wat is typisch Noors?”

Moet ik echt moeite doen om mezelf te onderwijzen over de Scandinavische cultuur?

De Scandinavische cultuur is zeker de moeite waard om meer over te leren, vooral als je hier enige tijd zult doorbrengen, al was het alleen maar om de sociale signalen en normen te leren.

Enkele lieve Noren die ik heb ontmoet, hebben me geadviseerd om gewoon mezelf te zijn en je niet te veel zorgen te maken over wat als on-Noors zou kunnen worden beschouwd. Dat is een goed advies. Zolang je goed gemanierd bent, zou het goed moeten gaan. Maar wat op de ene plaats normaal is, kan elders taboe zijn.

Kijk het boek eens na op Amazon, en lees een paar recensies. Ik heb genoten van het leren over de Scandinavische mensen en hun speciale manieren. Als je niet alles wilt lezen (ik kan me niet voorstellen waarom!), krijg je een preview op je Kindle.

Wat is het verschil tussen de woorden Scandinavisch en Noords, zijn ze uitwisselbaar?

Geluk dat je het vraagt! Scandinavië verwijst naar de landen die oorspronkelijk werden bezet door de Vikingen. Dit zijn Noorwegen, Zweden en Denemarken. Nordic verwijst naar Noorwegen, Zweden, Denemarken, Finland en IJsland. Sommige mensen gebruiken de twee termen door elkaar, maar er is een verschil.

Ik heb het gevoel dat The Almost Nearly Perfect People – Behind The Myth of The Scandinavian Utopia een goede manier was om me voor te bereiden op mijn Scandinavische verhuizing. Heb je het gelezen? Wat vond je ervan? Ken je iemand die voor een tijdje naar het land van de mensen van het Noorden reist? Waarom koop je het niet voor hem of haar als afscheidscadeau?