Inheemse volkeren in Nicaragua
Er zijn zeven inheemse volkeren in Nicaragua. Nicaragua heeft de VN-Verklaring over de Rechten van Inheemse Volken aangenomen en ILO-Conventie 169 in 2010 geratificeerd. Toch worden de inheemse gemeenschappen in Nicaragua geconfronteerd met een groot aantal uitdagingen, met name op het gebied van bouwwerkzaamheden door gemeenschapsgronden die hun middelen van bestaan aantasten, en op het gebied van de niet-naleving door de staat van zijn wettelijke verplichting om de eigendomstitel van de gronden ten gunste van de inheemse gemeenschappen te honoreren.
De inheemse volkeren van Nicaragua
Er zijn zeven inheemse volkeren in Nicaragua. Zij zijn, historisch en cultureel, verdeeld over de kust van de Stille Oceaan, de centrale en de noordelijke regio die bewoond worden door de Chorotega (221.000), Cacaopera of Matagalpa (97.500), Ocanxiu of Sutiaba (49.000) en Nahoa of N.huatl (20.000) volkeren. De Caribische (of Atlantische) kust is het thuis van de M.skitu (150.000), Sumu-Mayangna (27.000) en Rama (2.000) volkeren.
Andere volkeren die collectieve rechten hebben onder de Grondwet van Nicaragua (1987) zijn de Afro-afstammelingen, die in de nationale wetgeving “etnische gemeenschappen” worden genoemd. Hiertoe behoren de Creolen of Kriolen (43.000) en de Garífunas (2.500).
Belangrijkste uitdagingen voor de inheemse volken van Nicaragua
Een grote zorg voor de inheemse volken van Nicaragua is dat de regering de aanleg en promotie van het Grand Interoceanic Canal door gemeenschapsgronden voortzet, hetgeen de bestaansmiddelen van de inheemse volken in hoge mate aantast.
Een andere uitdaging voor de inheemse volken van Nicaragua zijn de voorbeelden van de staat Nicaragua die zich niet houdt aan zijn wettelijke verplichting om de titel te honoreren die door de staat Nicaragua zelf is uitgegeven ten gunste van de inheemse gemeenschappen. Dit is het geval voor de gemeenschappen van het Laguna de Perlas Basin, de gemeenschap van Tilba Lupia, het Tasba Pri Territory, de Black Creole Indigenous Community van Bluefields, en de gemeenschappen van het Rama en Kriol Territory.
In 2017 heeft de IACHR opnieuw haar bezorgdheid geuit voor verdedigers van rechten op land en op natuurlijke hulpbronnen, en voor inheemse personen en afro-descendenten die zich met dergelijk verdedigingswerk bezighouden, en die in Nicaragua nog steeds grote risico’s op geweld lopen.
Potentiële vooruitgang voor Nicaragua’s inheemse volken
Er zijn enkele maatregelen genomen door het Inter-Amerikaanse Hof en de Inter-Amerikaanse Commissie (IACHR) om de inheemse gemeenschappen te ondersteunen in gevallen van illegale invasie van niet-inheemse personen of “kolonisten” in legaal getitelde inheemse gebieden.
In 2016 heeft de IACHR conservatoire maatregelen toegekend ten gunste van 12 gemeenschappen. De staat Nicaragua heeft de voorzorgsmaatregelen echter niet gerespecteerd, en gemeenschapsleden kunnen zich nog steeds niet vrij bewegen en hun land niet gebruiken om activiteiten te ontplooien op het gebied van jagen, vissen en het verzamelen van fruit, omdat ze te maken hebben met gewapende kolonisten die hun land binnendringen.