De Mendelsohn manoeuvre is een slikmanoeuvre die werd ontworpen om zowel een verminderde laryngeale excursie als een beperkte cricopharyngeale opening te behandelen. Deze manoeuvre wordt uitgevoerd door de patiënt het strottenhoofd gedurende langere tijd tijdens het slikken omhoog te laten houden, hetzij met behulp van de spieren van de hals, hetzij met de hand. De vooronderstelling achter deze techniek is dat indien de mate en duur van de larynxverhoging kan worden vergroot, er een wederkerige vergroting van de mate en duur van de cricofaryngeale opening zou zijn. Het is belangrijk op te merken dat deze techniek slechts kort wordt toegepast terwijl de slikreflex van de patiënt terugkeert naar de oorspronkelijke toestand. Dit moet niet worden gezien als een permanente oplossing voor dysfagie. Ook moet de clinicus medische toestemming van de arts vragen voordat hij deze technieken bij patiënten uitprobeert, omdat de personen die aan dit soort problemen lijden vaak meerdere diagnoses hebben.
Om de Mendelsohn slikmanoeuvre effectief te kunnen gebruiken, moet de patiënt aan verschillende eisen voldoen. Ten eerste moet de patiënt voldoende taalvaardig zijn om de aanwijzingen, die enigszins abstract kunnen zijn, te kunnen opvolgen. Daarom zou een patiënt met een ernstige taalstoornis geen goede kandidaat zijn. Ten tweede moeten de cognitieve vaardigheden van de patiënten intact zijn, in die zin dat zij in staat moeten zijn te begrijpen wat zij doen en waarom zij dat doen. Nog belangrijker is dat deze patiënten in staat moeten zijn zich te herinneren hoe ze het elke keer moeten doen als ze slikken, wat zelfs een probleem kan zijn voor personen zonder geheugenstoornis. Tenslotte moeten patiënten die deze manoeuvre proberen in goede lichamelijke conditie verkeren, omdat het een verhoogde spierinspanning vereist, die vermoeidheid tot gevolg heeft. Deze vereisten kunnen in vele opzichten als beperkingen worden beschouwd, omdat patiënten die er niet aan voldoen de manoeuvre niet effectief kunnen gebruiken.
In mijn klinische ervaring, die meestal in een langdurige of een acute zorgsetting is geweest, waren de patiënten ofwel medisch ofwel cognitief te verzwakt om deze manoeuvre te gebruiken. Daarom werden deze mensen doorverwezen naar een KNO-arts voor dilatatie van de cricopharyngeus, die een veel duurzamere en betrouwbaardere oplossing voor het probleem bood. De resultaten van deze procedure leken over het algemeen positief te zijn en veel patiënten konden hun normale p.o. weer oppakken. Bij de patiënten die deze manoeuvre leerden, waren de meesten jongere, cognitief intacte personen die kleine beroertes of orofaryngeale kanker hadden doorgemaakt. Maar zelfs deze patiënten hadden enige moeite om te leren wat ze precies moesten doen en om te onthouden het elke keer te doen. De meesten hadden consequente aanwijzingen nodig gedurende de gehele maaltijd.
Slikmanoeuvres, in het bijzonder de Mendelsohn manoeuvre, kunnen dus worden gebruikt om verschillende aspecten van het slikken van een patiënt effectief te behandelen. Deze manoeuvres kunnen echter moeilijk aan te leren zijn door abstracte aanwijzingen, moeilijk op te volgen door geheugenbeperkingen en moeilijk consequent toe te passen door de effecten van vermoeidheid.
Dr. Amy Ogburn Yeager is assistent professor aan de Auburn University Montgomery en zit in de adviesraad van SpeechPathology.com. Momenteel woont zij in Montgomery, Alabama en is te bereiken op [email protected].