Dit overzicht heeft zich gericht op de karakterologische kenmerken van dissociatieve identiteitsstoornis (DID), waarmee het “state versus trait” debat wordt uitgebreid naar het rijk van de dissociatieve stoornissen. Een aantal verschillende theorieën worden gepresenteerd die DID beschrijven als een variant van, op een continuüm met, of comorbide met de narcistische en de borderline persoonlijkheidsstoornissen. Vervolgens wordt verondersteld dat DID het best kan worden beschouwd als een afzonderlijke karakterologische entiteit. Twee theorieën worden naar voren gebracht, die een persoonlijkheidsstoornis beschrijven waarvan de voornaamste verdediging dissociatie is. Het meer ontwikkelde model dat mogelijk meer verklarende waarde heeft is het “dissociatieve karakter”. In dit schema zou DID worden beschouwd als een dissociatief karakter van een lager niveau, dat gebruik maakt van primitieve vormen van dissociatie, waarbij de splitsing wordt versterkt door een autohypnotische verdedigende veranderde staat van bewustzijn. Deze veranderde toestanden ontstaan als reactie op de overstimulatie van extern trauma, maar worden gereactiveerd in dienst van hier-en-nu intrapsychische conflicten. Erkenning van deze dubbele kwaliteit van dissociatie lijkt nuttig bij psychodynamische behandeling, die analyse van de afweer en analyse van de inhoud van deze toestanden mogelijk maakt. De aard van de inhoud van wat “in dissociatie” is, lijkt een droomachtige kwaliteit te hebben die kan corresponderen met vroeger trauma, maar ook onderhevig kan zijn aan secundaire herziening. Er is klinisch bewijs om te suggereren dat “droomwerk” van het ego werkzaam is in zowel de representatie van een afgescheiden zelf in dromen als in alter persoonlijkheden. Een andere organiserende invloed die bijdraagt tot schijnbaar gescheiden identiteiten is die van perverse seksualiteit. Het blijkt dat een aantal gedissocieerde seksuele paden kunnen worden gevolgd in hetzelfde individu, die agressie, jeugdtrauma, angst, en een gevoel van zelf inkapselen. Wanneer deze buitengewoon complexe psychische structuur succesvol is, kan het vervolgens een deel van het ego vrijmaken om verder te gaan met aspecten van gezonde ontwikkeling.