Ik ben net terug van een week vakantie aan het prachtige Stony Lake, ten noorden van Peterborough, Ontario. Veel tijd werd doorgebracht zittend op dokken (Opmerking: de correcte terminologie zou Wharf moeten zijn in plaats van dock, d.w.z. je ‘dock’ aan een werf; het is echter over het algemeen meer gebruikelijk om de terminologie Dock te gebruiken), aan de rand van het water. Waar dokken zijn, zijn spinnen. De meest voorkomende soort op de dokken zijn meestal de (on)beroemde “dokspinnen”. Ik ben er vrij zeker van dat dokspinnen de grootste spinnen van Canada zijn (als dat niet zo is, verbeter me dan a.u.b.!). Ik krijg veel telefoontjes en e-mails over dokspinnen, en ik vermoed dat een indrukwekkende hoeveelheid arachnofobie kan worden toegeschreven aan dit harige wonder van de Arachnidische wereld.

Doksspin (Familie Pisauridae), Dolomedes sp.

Doksspinnen behoren tot de familie Pisauridae, die nauw verwant zijn aan wolfspinnen (familie Lycosidae). Deze beide spinnenfamilies vertonen interessante gedragingen ten opzichte van hun jongen (“spiderlings”). De vrouwtjes leggen eieren in een zijden eierzak, en deze zak wordt door het vrouwtje rondgedragen totdat het tijd is om de jongen uit te broeden. Wolfspinnen bevestigen hun eierzakjes aan het uiteinde van hun achterlijf, en wanneer de jongen uitkomen worden ze rondgedragen op het achterlijf van de moeder alvorens een solitair leven te beginnen. Pisaurid vrouwtjes daarentegen houden de eierzakken vast aan hun hoektanden, en dragen ze onder het lichaam van het vrouwtje – het lijkt wel of de vrouwtjes een grote prop katoen bij hun mond dragen. Pisauriden staan bekend als kinderspinnen, omdat de vrouwtjes een zijden, tentachtige “kinderkamer” bouwen voor hun jongen. Na het uitkomen leven de jonge spinnen op een beschermde plaats, meestal gesponnen in en tussen grassen, laaggroeiende vegetatie, of tussen rotsen aan de rand van water.

Een dokspin (Familie Pisauridae), Dolomedes sp., in zijn favoriete habitat

Twee soorten, Dolomedes tenebrosus en Dolomedes scriptus zijn de gewone ‘dokspinnen’. Helaas is het moeilijk om deze twee soorten uit elkaar te houden, zonder microscoop, tang, en expertise. Beide soorten zijn bruingrijs van kleur, met zwarte en lichtbruine tekening (“chevrons”) op hun achterlijf. Deze spinnen, vooral de volgroeide vrouwtjes, zijn de grootste (inheemse) spinnensoorten in Canada, en hun lichaam (inclusief poten) kan bijna je handpalm vullen – de lichaamslengte (d.w.z. zonder poten) van volwassen vrouwtjes kan gemakkelijk meer dan 2 cm bedragen. Maar maak je geen zorgen! Deze spinnen bijten geen mensen, en eten liever op het land levende en in het water levende insecten, en ze staan erom bekend dat ze kleine minnetjes vangen, wat de reden is voor hun andere gemeenschappelijke naam, de visspin. De spin wacht met zijn voorpoten rustend in het water, en wanneer kleine kikkervisjes of vissen in de buurt komen, wordt de spin door de trillingen geattendeerd op zijn lunch. Een ongewerveld dier dat een gewerveld dier eet, komt niet vaak voor in het dierenrijk!

Habitat van de dokspin

Dokkenspinnen worden, zoals hun naam al doet vermoeden, meestal geassocieerd met de randen van meren, vijvers, moerassen en rivieren, waar ze meestal roerloos zitten op boomstammen, rotsen, boten en dokken. Er zijn echter individuen bekend die zich op enige afstand van het water verplaatsen, en de reden zijn voor veel gealarmeerde mensen die harige monsters in hun kelders beschrijven. Dit gebeurt vooral in de herfstmaanden wanneer de spinnen een warme plaats zoeken om te overwinteren (onder stenen, bladeren of schors, of binnen in gebouwen). Na een winter als onvolwassen spin doorgebracht te hebben, worden de dokspinnen in het voorjaar volwassen en paren ze, waarbij de vrouwtjes een paar weken eierzakken dragen, voordat de jongen in de kraamkamer uitkomen. De vrouwtjes kunnen dan een tweede, of soms een derde eierzak produceren voor het einde van het broedseizoen. Eén eierzak kan meer dan 1.000 spinnejongen voortbrengen.

Het lijdt geen twijfel dat dokspinnen indrukwekkende dieren zijn en hoewel ze niet klein en obscuur zijn, zijn ze toch de moeite van het bestuderen waard. Ze moeten beschouwd worden als vrienden van huisbewoners, bootbewoners en huiseigenaars. Ik moedig u aan ze te bekijken, hun gedrag te observeren en zich te verbazen over hun grootte – het is vooral leuk om dit te doen wanneer u aan de steiger zit, met een glas van uw favoriete drank, en kijkt wanneer de avond valt….