Bof is een infectie die door een virus wordt veroorzaakt en van mens op mens wordt verspreid via direct contact of door druppeltjes in de lucht. Het wordt ook wel infectieuze parotitis genoemd en tast vooral de speekselklieren aan. De eerste symptomen zijn meestal aspecifiek, zoals hoofdpijn, malaise en koorts, binnen een dag gevolgd door de kenmerkende zwelling van de oorspeekselklieren.

De bof is over het algemeen een milde kinderziekte, die meestal voorkomt bij kinderen tussen vijf en negen jaar oud. Het bofvirus kan echter ook volwassenen besmetten en wanneer dat gebeurt, zijn de mogelijke complicaties waarschijnlijk ernstiger. Complicaties van de bof kunnen meningitis (in tot 15% van de gevallen), orchitis en doofheid zijn. In zeer zeldzame gevallen kan de bof encefalitis en blijvende neurologische schade veroorzaken.

Veilige en effectieve vaccins tegen de bof zijn sinds de jaren zestig beschikbaar. Het vaccin wordt meestal opgenomen in nationale immunisatieprogramma’s in een gecombineerd mazelen-bof-rubella (MMR)-vaccin. In landen waar grootschalige immunisatie tegen de bof is ingevoerd, is de incidentie van de ziekte drastisch gedaald.

De WHO beveelt aan strategieën ter bestrijding van de bof te integreren in bestaande doelstellingen met hoge prioriteit van mazelen- en rodehondbestrijding of -uitroeiing. Zodra besloten is om het bofvaccin op te nemen, wordt het gebruik van gecombineerd MMR-vaccin sterk aangemoedigd.

WHO position papers

• Engelse en Franse versies (februari 2007)
  pdf, 331kb
• Volledige lijst van WHO-standpunten over vaccins en begeleidende documenten
• Immunisatieschema’s

Ziektelast en surveillance

• Gegevens over bof surveillancegegevens
• WHO-surveillancenormen

Vaccinatieonderwerpen

• Vaccins die door de WHO zijn goedgekeurd
• De immunologische basis voor immunisatie: Bof
• Vaccinveiligheid (bofvaccins)
• MMR en autisme