In eenvoudige bewoordingen is voortplanting het proces waarbij organismen nakomelingen creëren. Dit wonder is een eigenschap die alle levende wezens gemeen hebben en hen onderscheidt van de niet-levende wezens. Maar ook al is het voortplantingssysteem essentieel voor het in leven houden van een soort, het is niet essentieel voor het in leven houden van een individu.

Bij de menselijke voortplanting zijn twee soorten geslachtscellen of gameten betrokken. Sperma, de mannelijke gameet, en een secundaire oöcyt (samen met eerste poollichaam en corona radiata), de vrouwelijke gameet moeten elkaar ontmoeten in het vrouwelijke voortplantingssysteem om een nieuw individu te creëren. Voor de voortplanting zijn zowel het vrouwelijke als het mannelijke voortplantingssysteem van essentieel belang. Het is een gebruikelijke misvatting om de gametencel van de vrouw een eicel of een ovum te noemen, maar dit is onmogelijk. Een secundaire eicel moet bevrucht worden door de mannelijke gameet voordat het een “eicel” of “ei” wordt.”

Hoewel zowel het vrouwelijke als het mannelijke voortplantingsstelsel betrokken zijn bij de produktie, de voeding en het transport van de eicel of het sperma, zijn zij verschillend van vorm en structuur. De man heeft voortplantingsorganen, of geslachtsorganen, die zich zowel binnen als buiten het bekken bevinden, terwijl de vrouw voortplantingsorganen heeft die zich geheel binnen het bekken bevinden.

Het mannelijk voortplantingssysteem

Het mannelijk voortplantingssysteem bestaat uit de zaadballen en een reeks kanalen en klieren. Sperma wordt in de testikels geproduceerd en door de voortplantingskanalen getransporteerd. Tot deze kanalen behoren de bijbal, de zaadleider, de zaadlozingsbuis en de urinebuis. De voortplantingsklieren produceren afscheidingen die deel gaan uitmaken van het sperma, de vloeistof die via de urinebuis wordt geëjaculeerd. Tot deze klieren behoren de zaadblaasjes, de prostaatklier en de bulbourethrale klieren.

Figuur 1. De voortplantingsstructuren van de menselijke man worden getoond.

Tabel 1 beschrijft de belangrijkste componenten van het mannelijk voortplantingssysteem.

Het vrouwelijk voortplantingssysteem

Reproductie kan worden gedefinieerd als het proces waarmee een organisme zijn soort voortzet. Zoals eerder opgemerkt, zijn er bij het menselijke voortplantingsproces twee soorten gameten betrokken: de mannelijke gameet (zaadcel) en de vrouwelijke gameet (eicel of ovum). Deze twee gameten komen samen in de baarmoederslangen van de vrouw, één aan elke kant van de bovenste bekkenholte, en beginnen een nieuw individu te vormen. De vrouw heeft een mannetje nodig om haar eicel te bevruchten; zij draagt het nageslacht tijdens de zwangerschap en de bevalling.

Figuur 2. De voortplantingsstructuren van de menselijke vrouw worden getoond. (credit a: bewerking van Gray’s Anatomy; credit b: wijziging van werk van CDC)

Vrouwelijk voortplantingssysteem

• Produceert eicellen (eicellen)
• Scheidt geslachtshormonen
• Ontvangt de mannelijke spermatazoa tijdens
• Beschermt en voedt de bevruchte eicel totdat deze volledig ontwikkeld is
• Levert foetus via geboortekanaal
• Voedt de baby via melk die door melkklieren in de borst wordt afgescheiden

De belangrijkste onderdelen van het vrouwelijk voortplantingssysteem zijn weergegeven in tabel 2.

Vergelijking van mannelijke en vrouwelijke voortplantingssystemen

Gelijkenissen

Het voortplantingssysteem van de man en de vrouw vertonen enkele fundamentele gelijkenissen en enkele gespecialiseerde verschillen. Ze zijn hetzelfde in die zin dat de meeste voortplantingsorganen van beide geslachten zich uit vergelijkbaar embryonaal weefsel ontwikkelen, wat betekent dat ze homoloog zijn. Beide systemen hebben geslachtsklieren die sperma en eicellen of ovum produceren en geslachtsorganen. En beide systemen ervaren rijping van hun voortplantingsorganen, die functioneel worden tijdens de puberteit als gevolg van de gonaden die geslachtshormonen afscheiden.

Verschillen

De verschillen tussen het vrouwelijke en het mannelijke voortplantingssysteem zijn gebaseerd op de functies van de rol van elk individu in de voortplantingscyclus. Een man die gezond en geslachtsrijp is, produceert voortdurend sperma. De ontwikkeling van de “eicellen” van de vrouw wordt tijdens de foetale ontwikkeling stopgezet. Dit betekent dat zij wordt geboren met een vooraf bepaald aantal oöcyten en geen nieuwe kan produceren.

Op ongeveer 5 maanden zwangerschap bevatten de eierstokken ongeveer zes tot zeven miljoen oogonia, die de meiose in gang zetten. De oogonia produceren primaire oöcyten die vanaf de geboorte tot aan de puberteit in profase I van de meiose worden gearresteerd. Na de puberteit, tijdens elke menstruatiecyclus, hervatten één of meer oöcyten de meiose en ondergaan zij hun eerste meiotische deling tijdens de ovulatie. Dit resulteert in de productie van een secundaire oöcyt en een polair lichaam. De meiose deling is gearresteerd in metafase II. De bevruchting leidt tot de voltooiing van de tweede meiose deling en het resultaat is één eicel en een bijkomend polair lichaam.

De eierstokken van een pasgeboren meisje bevatten ongeveer één miljoen oöcyten. Dit aantal daalt tot 400.000 à 500.000 tegen de tijd dat de puberteit wordt bereikt. Gemiddeld worden tijdens het voortplantingsleven van een vrouw 500-1000 oöcyten geovuleerd. Wanneer een jonge vrouw rond de leeftijd van 10 tot 13 jaar de puberteit bereikt, komt er elke 28 dagen een promaire eicel uit een van de eierstokken. Dit gaat zo door tot de vrouw in de menopauze komt, meestal rond de leeftijd van 50 jaar. Occyten zijn aanwezig bij de geboorte, en verouderen naarmate een vrouw ouder wordt.

Bijdragen!

Verbeter deze paginaLees meer