In romantische relaties is emotionele afhankelijkheid een persoonlijkheidsstoornis met diepe wortels.

Emotionele afhankelijkheid is een persoonlijkheidsstoornis waarbij een persoon met een lage eigenwaarde voortdurend op zoek is naar zekerheid in andere mensen, of in externe factoren, zonder te vertrouwen op zijn of haar eigen innerlijke criteria en hulpbronnen.

Emotionele afhankelijkheid begint wanneer een kind niet op de juiste manier geliefd wordt door de mensen die het meest voor hem betekenen, zoals ouders, broers en zussen, of andere naaste mensen. Dit gebrek aan liefde leidt tot een laag gevoel van eigenwaarde, een probleem dat de neiging heeft te groeien tijdens de adolescentie. Als volwassene herschept de emotionele afhankelijke situaties waarin hij een onderdanige rol speelt, altijd proberend anderen te behagen om koste wat kost de relatieband in stand te houden, en zo het angstaanjagende vooruitzicht van afwijzing te vermijden.

Het gebrek aan gevoel van eigenwaarde vanaf de kindertijd is de belangrijkste oorzaak van emotionele afhankelijkheid. Het is het resultaat van een emotionele chantage die het kind leert dat zij alleen geliefd zal worden als zij voldoet aan de verwachtingen van haar ouders of andere betekenisvolle mensen. Elke poging om zichzelf te bevestigen of haar individualiteit te tonen, wordt haar verweten of bestraft. Haar vleugels worden afgeknipt en ze leert al snel om geen conflicten te creëren of haar ouders niet lastig te vallen als ze de genegenheid wil krijgen die ze nodig heeft.

Manipulatie en schuldgevoelens

Het oproepen tot schuldgevoelens is een manier om het kind te manipuleren tot het aannemen van de “juiste” houding. Moeders hoor je vaak klagen over de manier waarop hun kinderen of echtgenoten hen teleurstellen of ergeren; autoritaire vaders hoor je vaak op onevenredige toon zeggen: “Wees stil en doe wat ik zeg” of “In dit huis doe je wat ik je zeg te doen.”

Fouten in de opbouw van eigenwaarde

De eigenwaarde van het kind, en zijn vermogen om alleen te zijn, wordt opgebouwd door de weerkaatsing, of de spiegel, van het vertrouwen dat zijn ouders in hem stellen. Een kind kan in dit stadium mislukkingen vertonen omdat zijn ouders hem tegenstrijdige boodschappen geven over zijn capaciteiten; hij is niet in staat die kwaliteiten te verinnerlijken en heeft een volwassene aan zijn zijde nodig om zich veilig te voelen.

Episodes van passie, onverschilligheid, misbruik en manipulatie zijn manifestaties van ongeordende, of zelfs pathologische, psychologische patronen.

Als mensen hebben we de neiging om te zoeken naar en te reproduceren wat vertrouwd voor ons is, wat we hebben gezien vanaf onze vroegste kinderjaren. Dit zijn gedragspatronen die in de kindertijd zijn aangeleerd en die een diepe afdruk achterlaten op ieder mens.

Het is dus een grote fout om liefde te verwarren met afhankelijkheid en giftige relaties. Dit kan vooral gebeuren wanneer iemands gevoel van eigenwaarde laag is, en hij op zoek is naar acceptatie en liefde van anderen, zelfs als dat betekent dat hij zijn eigen waardigheid moet compromitteren.

De emotioneel afhankelijke accepteert minachting en misbruik als iets normaals; ze hebben de neiging zich aangetrokken te voelen tot mensen die erg zeker lijken te zijn van zichzelf, en die een dominante persoonlijkheid hebben. Helaas kennen de emotioneel afhankelijke mensen geen echte liefde tussen twee mensen die elkaar respecteren en genegenheid uitwisselen; ze hebben moeite om de teugels van hun eigen leven in handen te nemen en ze hopen op een dag “gevonden” te worden door die speciale persoon die hen gelukkig zal maken en een einde zal maken aan hun eenzaamheid en existentiële angst.

Sommige gedragingen zijn duidelijke indicatoren van ongezonde relaties, en ze kunnen geleidelijk overgaan in een gevaarlijke afhankelijkheid, zoals bezit, manipulatie, gebrek aan respect, jaloezie, onzekerheid, en misbruik. Dit zijn symptomen van een angst om niet geliefd en geaccepteerd te worden zoals we zijn. Dat is waarom mensen in situaties van overheersing en onderwerping vallen – ze proberen een schijnbare stabiliteit te verzekeren met een valse genegenheid en aandacht die kan worden omgezet in een afhankelijkheid, een “drug.”

Het geheim is om een relatie tussen paren op te bouwen door het beste deel van onszelf te ontwikkelen en door mensen te kiezen die compatibel zijn en die ook het beste van zichzelf naar boven willen halen in respect, oprechte achting, aandacht, begrip, acceptatie en ware genegenheid.

De juiste omgeving is er een die een liefde van zelfgave, openheid en respect voor de andere persoon bevordert.

Weten hoe we van onszelf kunnen houden en onszelf kunnen waarderen, is een gezonde basis om van de ander te kunnen houden en hem te kunnen waarderen, en om de zoektocht naar een gezonde en liefdevolle partner te beginnen.

Enkele symptomen van emotionele afhankelijkheid

• Constante en obsessieve behoefte om dicht bij andere mensen te zijn
• Constante onzekerheid over de toekomst
• Het gevoel niet goed genoeg te zijn om bij de ander te zijn
• Obsessieve angst om de liefde te verliezen
• Constant schuldgevoel als ze hun partner niet alle aandacht schenken
• Acceptatie van psychisch en lichamelijk lijden, uit angst om de relatie te verliezen
• Een constant en overheersend gevoel van angst

Lees meer: 8 Strategieën om angst te overwinnen Lees meer: Hoe je lichamelijke gezondheid terug te voeren is op emotionele trauma’s Lees meer: 6 Soorten ongezonde moeder-kind relaties die onze volwassenheid beïnvloeden

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd in de Spaanse editie van Aleteia en is hier vertaald en/of aangepast voor Engelssprekende lezers.