Mesophytic Leaf Anatomy

Bekijk een geprepareerde dia van een Ranunculusblad. Deze kleine, kruidachtige bloeiende plant wordt meestal boterbloem genoemd. Hij groeit in vele omgevingen, maar geeft de voorkeur aan schaduwrijke, koele plaatsen met veel vocht. Het is een goed voorbeeld van een “standaard” blad, dat niet speciaal is aangepast aan een natte of droge omgeving. Dit type plant wordt mesofyt genoemd (meso betekent midden, -fyt betekent plant) en geeft de voorkeur aan gematigde klimatologische omstandigheden.

De buitenste laag cellen op zowel het boven- als onderoppervlak van het blad is de opperhuid. Kun je poriën (openingen) in de opperhuid vinden? Deze poriën heten huidmondjes en zorgen ervoor dat kooldioxide (CO2) het blad binnenkomt voor de fotosynthese. Zuurstof, dat tijdens de fotosynthese als afvalproduct ontstaat, wordt via de huidmondjes afgevoerd. Een derde gas, waterdamp, ontsnapt ook via de huidmondjes, maar dit heeft zowel gunstige als ongunstige gevolgen voor de plant.

Kijk naar beide zijden van een huidmondje (dit is de enkelvoudige versie van stomata) om de flankerende bewakingscellen te zien. Deze cellen regelen het openen en sluiten van de huidmondjes door ze op te blazen en te openen als er veel water in het blad zit, of ze klappen in en sluiten de huidmondjes als er weinig water in het blad zit. Zo wordt voorkomen dat waterdamp uit de plant ontsnapt als er te weinig water in zit. Het voorkomt echter ook dat waterdamp de plant binnenkomt, waardoor de vorming van suikers in de plant wordt gestopt en de energiebron wordt afgesneden. De stroom van waterdamp uit het blad helpt water uit de wortels omhoog te trekken, zie practicum 5a voor een volledige beschrijving van transpiratie.

Onder de bovenste opperhuid bevindt zich een laag langgerekte cellen vol chloroplasten. Dit is het palissade mesofyl, dat zich heeft gespecialiseerd in het opvangen van binnenkomend zonlicht, het roteren van chloroplasten naar de top van het blad en ze vervolgens te laten regenereren door ze naar het centrum van het blad te laten bewegen. Net onder de palissade mesofyl bevindt zich de sponsachtige mesofyl. De sponsachtige bladmoes zit vol luchtzakjes (vandaar de naam sponsachtig) die ervoor zorgen dat zuurstof het blad in kan stromen naar de palissade bladmoes, en dat zuurstof kan diffunderen van de palissade bladmoes door de sponsachtige bladmoes naar de huidmondjes.

U kunt cirkels van dicht opeengepakte cellen zien die zowel een andere kleur kleuren dan de mesofylcellen, als een andere organisatiestructuur hebben. Dit zijn aderen van vaatweefsel die door het blad lopen. Het xyleem ligt bovenaan en heeft een andere kleur dan de rest van de cellen door de lignificatie van de secundaire wanden. Het floëem bevindt zich onderaan de bundel en wordt ondersteund door een cluster van vezels (sclerenchyma) die de structurele steun voor de nerven vergroten. Het xyleem transporteert water en opgeloste mineralen van de wortels naar het blad, terwijl het floëem de in het blad gemaakte suikers naar andere delen van de plant transporteert.

Teken een dwarsdoorsnede van een mesofytisch blad, waarbij je elke structuur of weefsel labelt met zijn naam en functie. Overweeg de afbeelding te vereenvoudigen voor gebruik als een gemakkelijke referentie.

Zitten er in het blad dat je bekijkt meer huidmondjes op de bovenste of onderste epidermis? Kun je een reden bedenken waarom dit zo zou kunnen zijn?

Hoe draagt de structuur van het sponsachtige mesofyl bij aan de functie ervan?