Pulsoksymetr jest poręcznym urządzeniem medycznym, które wykorzystuje dwie częstotliwości światła – czerwoną i podczerwoną – do określenia procentu hemoglobiny we krwi, która jest nasycona tlenem, inaczej zwanego poziomem nasycenia tlenem (poziom O2 sat). Jeśli kiedykolwiek byłeś w gabinecie lekarskim i słyszałeś, jak pracownicy służby zdrowia mówią o SpO2 i SaO2, możesz się zastanawiać: „Co to jest SpO2 i czym różni się od SaO2?”. Kiedy saturacja tlenu jest mierzona za pomocą pulsoksymetru, jest określana jako SpO2, co jest skrótem od przezskórnego nasycenia tlenem. Kiedy jest ono mierzone za pomocą badania krwi znanego jako badanie gazometryczne krwi tętniczej, określa się je jako SaO2, czyli nasycenie tlenem krwi tętniczej.

Jaki jest normalny poziom nasycenia tlenem?

Twój poziom nasycenia tlenem zależy od wielu czynników, w tym stanu zdrowia, częstości oddychania i poziomu aktywności. Przy pomiarze pulsoksymetrem, normalny poziom tlenu mieści się w przedziale 95-100%. Wartości saturacji poniżej 90% są uważane za niskie. Przy pomiarze gazometrycznym typowe zdrowe nasycenie O2 wynosi 75-100 mm Hg.

Jeśli jeden lub oba odczyty saturacji spadną poniżej zdrowych poziomów saturacji O2, prawdopodobnie zostanie zalecona terapia tlenowa. Uzupełniający tlen jest zazwyczaj pokrywany przez Medicare i inne firmy ubezpieczeniowe, gdy poziom nasycenia tlenem, mierzony pulsoksymetrem, jest na poziomie lub poniżej 88% w spoczynku i/lub ciśnienie parcjalne tlenu (Pa02), mierzone w badaniu gazometrycznym krwi tętniczej, jest na poziomie lub poniżej 55 mm Hg.

Pulsoksymetria i tlenoterapia

Pulsoksymetr może być użytecznym i uspokajającym narzędziem, jeśli stosujesz tlenoterapię w domu. Nie tylko użycie pulsoksymetru w domu pomoże Ci lepiej zarządzać Twoim stanem zdrowia, pozwalając Ci śledzić saturację tlenem w ciągu dnia, ale pozwoli Ci prawidłowo zmierzyć i dostosować szybkość przepływu tlenu – wyłącznie pod ścisłym kierownictwem lekarza – zgodnie z Twoim poziomem aktywności. Jeśli uważasz, że musisz zmienić szybkość przepływu, częstotliwość lub ilość podawanego tlenu, najpierw porozmawiaj z lekarzem i zapisz swoje wahania saturacji tlenem. Nigdy nie reguluj przepływu lub ilości otrzymywanego tlenu na własną rękę.

Wskazówki dotyczące korzystania z pulsoksymetru w domu

Oksymetr domowy można zakupić w Internecie, u renomowanego dostawcy, takiego jak Inogen, lub w firmie zaopatrzenia medycznego lub aptece. Większość modeli przeznaczonych do użytku domowego jest niedroga i łatwa w użyciu, więc możesz samodzielnie śledzić swój poziom nasycenia tlenem. Po prostu przyłóż sondę pulsoksymetru do palca i poczekaj, aż ekran LED wskaże Twoje SpO2. Powinno to zająć tylko kilka sekund. Pulsoksymetr będzie również mierzył i wyświetlał Twoje tętno. Możesz zapisać swoje codzienne odczyty SpO2 w dzienniczku zdrowia lub na kartce papieru, aby później pokazać je swojemu lekarzowi, zwłaszcza jeśli doświadczasz wahań saturacji O2 w ciągu dnia. W ten sposób lekarz może określić, czy tempo przepływu tlenu spełnia twoje potrzeby prawidłowo podczas wszystkich twoich działań.

Dlaczego powinieneś znać swój poziom nasycenia tlenem

Jest ważne, aby znać swój poziom nasycenia tlenem, jeśli masz stan zdrowia, który wpływa na ilość tlenu we krwi. Kiedy poziom tlenu we krwi jest niski, komórki i tkanki twojego ciała otrzymują mniej tlenu, co oznacza, że twoje ciało nie może funkcjonować tak, jak powinno. Może to negatywnie wpływać na wszystkie funkcje organizmu, a także obciążać serce i mózg.

Według American Thoracic Society, większość ludzi potrzebuje poziomu nasycenia tlenem wynoszącego co najmniej 89%, aby ich komórki były zdrowe. Posiadanie poziomu tlenu we krwi niższego niż ten przez krótki okres czasu nie jest uważane za niebezpieczne. Jednakże, twoje komórki i tkanki mogą zostać uszkodzone, jeśli poziom nasycenia tlenem jest niski wiele razy lub stale.2 W związku z tym, każdy z niższym poziomem saturacji tlenem lub z poziomem saturacji tlenem, który spada podczas pewnych czynności, takich jak ćwiczenia lub sen, powinien regularnie monitorować swoją saturację tlenem.

Jak uzyskać dokładny odczyt pulsoksymetrii

Aby uzyskać najdokładniejszy odczyt saturacji O2 z pulsoksymetru, musi być wystarczający przepływ krwi do ręki i palca noszącego urządzenie. Oznacza to, że najlepszy odczyt występuje, gdy ręka jest ciepła, zrelaksowana i znajduje się poniżej poziomu serca.2

Faktory, które mogą wpływać na odczyt SpO2

Większość oksymetrów jest dość dokładna, dając odczyt 2% powyżej lub 2% poniżej nasycenia tlenem, które byłoby mierzone za pomocą badania gazometrycznego krwi tętniczej.2 Odczyt pulsoksymetru może być jednak mniej dokładny, jeśli zastosowanie ma którykolwiek z poniższych czynników:

• Jeśli masz słabe krążenie i/lub zimne ręce.
• Jeśli nosisz lakier do paznokci lub sztuczne paznokcie.
• Jeśli masz dreszcze lub drżą Ci ręce.
• Jeśli masz arytmię serca.
• Jeśli palisz papierosy.
• Jeśli masz bardzo ciemną skórę.

Ponieważ poziomy SpO2 różnią się w zależności od osoby, najlepszym sposobem na zapewnienie sobie dokładnych odczytów jest rozpoczęcie od rejestrowania poziomu saturacji tlenem w spoczynku i przy różnych poziomach aktywności przez pewien okres czasu. Uzyskanie podstawowego poziomu saturacji O2 pozwoli Ci zobaczyć Twój typowy zakres w ciągu dnia, co z kolei pozwoli Ci zobaczyć, kiedy wystąpią jakiekolwiek nietypowe spadki SpO2. Ogólnie rzecz biorąc, spadek o około 3 lub 4% od zwykłego nasycenia tlenem jest powodem do niepokoju.

Wskazówki jak uzyskać lepszy odczyt

Niedokładny odczyt pulsoksymetrii może być mylący i alarmujący. Aby uzyskać najlepszy możliwy odczyt nasycenia tlenem, należy rozważyć następujące wskazówki:

• Upewnij się, że sonda działa prawidłowo i że jest bezpiecznie przymocowana do palca.
• Jeśli masz trudności z uzyskaniem odczytu, spróbuj użyć innego palca lub przeciwnej ręki.
• Najpierw ogrzej ręce, umieszczając je w ciepłym ręczniku lub pod ciepłą, bieżącą wodą.
• Przed dokonaniem odczytu należy usunąć lakier do paznokci lub sztuczne paznokcie.
• Nie palić.

Często zadawane pytania: Nasycenie tlenem

Co to jest SpO2?

SpO2 jest miarą ilości hemoglobiny przenoszącej tlen we krwi, mierzoną za pomocą pulsoksymetru. Ten pomiar nasycenia tlenem mówi ci, czy twoje ciało otrzymuje potrzebną ilość tlenu i, szczególnie w przypadku osób, które mają problemy z utrzymaniem normalnego nasycenia O2, znajomość SpO2 może pomóc w zapobieganiu niedotlenieniu i hipoksemii.

Co wskazuje nasycenie tlenem?

Twój poziom nasycenia tlenem mówi ci, czy otrzymujesz tlen, którego potrzebujesz, aby twoje ciało funkcjonowało prawidłowo. Normalny odczyt saturacji O2 u zdrowej osoby powinien mieścić się w przedziale od 94 do 99%. Jeśli saturacja wynosi poniżej 90%, prawdopodobnie lekarz zaleci stosowanie tlenu uzupełniającego, aby poprawić poziom saturacji i dostarczyć organizmowi potrzebnego tlenu. Jednak u osób z przewlekłymi chorobami płuc, takimi jak POChP, normalne nasycenie tlenem może być niższe niż zwykły zakres. Dobrze jest zdawać sobie z tego sprawę i nadal ważne jest, aby obserwować znaczące wahania (zwłaszcza spadki o 3-4% lub więcej).

Co powoduje spadek saturacji tlenem?

Twoje nasycenie tlenem może spaść z wielu powodów, w zależności od ogólnego stanu zdrowia, poziomu aktywności, miejsca i sposobu oddychania. Niektóre bardzo normalne czynności, takie jak sen, mogą spowodować spadek saturacji O2, chociaż poziom saturacji O2 prawdopodobnie pozostanie w normalnym zakresie. Zmiany w dostępności tlenu, takie jak w samolocie lub na dużych wysokościach, również mogą powodować spadek poziomu saturacji tlenem. Jeśli masz niższe stężenie hemoglobiny, tak jak osoby cierpiące na anemię z niedoboru żelaza, możesz również doświadczyć niższego nasycenia O2. Wreszcie, choroby i warunki, które wpływają na oddychanie, zdolność płuc do wchłaniania wystarczającej ilości tlenu lub które powodują problemy z wymianą gazową w organizmie, mogą powodować znacznie niższe nasycenie tlenem.

Źródła

Mayo Clinic. „Hypoxemia”. January 4, 2013.

American Thoracic Society. „Pulse Oximetry”. Am J Respir Crit Care Med Vol. 184, P1, 2011 – wersja online uaktualniona grudzień 2013 www.thoracic.org. ATS Patient Education Series © 2011 American Thoracic Society.

.