Właśnie wróciłem z tygodniowych wakacji nad pięknym jeziorem Stony Lake, na północ od Peterborough, Ontario. Dużo czasu spędziliśmy siedząc w dokach (Uwaga: poprawna terminologia powinna być Wharf zamiast dock tj. ty „dock” na nabrzeżu; jednak jest to ogólnie bardziej powszechne, aby użyć terminologii Dock), na brzegu wody. Gdzie są doki, tam są pająki. Najczęściej spotykanym gatunkiem w dokach są (nie)sławne „pająki dokazujące”. Jestem prawie pewien, że pająki dokerów są największymi pająkami w Kanadzie (jeśli nie, proszę mnie poprawić!). Otrzymuję wiele telefonów i e-maili dotyczących pająków dokerów i podejrzewam, że imponującą ilość arachnofobii można przypisać temu włochatemu cudowi świata pajęczaków.

Pająk dokerów (rodzina Pisauridae), Dolomedes sp.

Pająki dokerów należą do rodziny Pisauridae, która jest blisko spokrewniona z pająkami wilków (rodzina Lycosidae). Obie te rodziny pająków wykazują ciekawe zachowania wobec swoich młodych („pajączków”). Samice składają jaja do jedwabistego woreczka jajowego, który jest przez nie przenoszony aż do momentu wyklucia się młodych. Pająki wilcze przyczepiają woreczki jajowe do końca odwłoka, a kiedy młode się wyklują, są przenoszone na odwłoku matki, zanim rozpoczną samotne życie. Samice Pisauridów natomiast trzymają woreczki z jajami za kły i są one przenoszone pod ciałem samicy – wygląda to tak, jakby samice nosiły przy ustach duży zwitek bawełny. Pisauridy są powszechnie znane jako pająki żłobkowe, ponieważ samice budują jedwabne, podobne do namiotu „żłobki” dla swoich młodych pająków. Po wykluciu młode pająki żyją w chronionym miejscu, zwykle wśród traw, nisko rosnącej roślinności lub między skałami na brzegach wód.

Pająk dokowy (Family Pisauridae), Dolomedes sp., w swoim ulubionym siedlisku

Dwa gatunki, Dolomedes tenebrosus i Dolomedes scriptus, to pospolite „pająki dokowe”. Niestety, trudno jest odróżnić te dwa gatunki bez mikroskopu, kleszczy i specjalistycznej wiedzy. Oba gatunki są koloru brązowo-szarego, z czarnymi i jasnobrązowymi znakami („szewronami”) na odwłoku. Pająki te, zwłaszcza w pełni wyrośnięte samice, są największymi (rodzimymi) gatunkami pająków występującymi w Kanadzie, a ich ciało (wraz z odnóżami) może niemalże wypełnić Twoją dłoń – długość ciała (tj. nie licząc odnóży) dojrzałych samic może z łatwością przekroczyć 2 cm. Ale bez obaw! Pająki te nie gryzą ludzi, żywią się raczej owadami lądowymi i wodnymi, a znane są z tego, że łapią małe strzeble, stąd ich inna potoczna nazwa – pająk wędkarz. Pająk będzie czekać z przednimi nogami spoczywających w wodzie, a gdy małe kijanki lub ryb zbliża, wibracje ostrzegają pająka do jego obiad. Bezkręgowiec zjadający kręgowca nie jest częstym zjawiskiem w królestwie zwierząt!

Pająk dokujący siedlisko

Pająki dokujące, jak sama nazwa wskazuje, mają tendencję do bycia związanymi z brzegami jezior, stawów, bagien i rzek, gdzie zazwyczaj siedzą nieruchomo na pniach drzew, skałach, łodziach i dokach. Znane są jednak osobniki podróżujące na pewną odległość od wody, i są powodem dla wielu zaniepokojonych ludzi opisujących włochate potwory w swoich piwnicach. Dzieje się to głównie w miesiącach jesiennych, kiedy pająki szukają ciepłego miejsca na zimę (pod kamieniami, liśćmi, korą lub wewnątrz budynków). Po spędzeniu zimy w postaci niedojrzałej pająki zazwyczaj dojrzewają i łączą się w pary na wiosnę, a samice noszą woreczki z jajami przez kilka tygodni, zanim młode wyklują się w żłobku. Samice wytwarzają drugi, a czasem trzeci woreczek jajowy przed końcem sezonu chałupniczego. Jeden worek z jajami może wyprodukować ponad 1000 pająków.

Bez wątpienia, pająki dokerów są imponującymi zwierzętami i chociaż nie są małe i niepozorne, nadal są godne badania. Należy je uznać za przyjaciół mieszkańców domków letniskowych, żeglarzy i właścicieli domów. Zachęcam do ich oglądania, obserwowania ich zachowań, podziwiania ich wielkości – szczególnie przyjemnie jest to robić siedząc na przystani, popijając szklankę ulubionego napoju, patrząc jak nadchodzi wieczór….

.