Często mówi się, że japoński jest skomplikowanym językiem do nauki, a jednym z tych powodów jest użycie keigo, czyli mowy honorowej w języku japońskim. Możesz myśleć, że nigdy nie będziesz musiał uczyć się japońskiego keigo, ale jest to niezwykle ważne, zwłaszcza jeśli kiedykolwiek planujesz pracować w Japonii. W rzeczywistości, keigo jest tak ściśle związane z pracą w Japonii, że często określa się je mianem japońskiego biznesowego. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o grzecznym japońskim i dlaczego powinieneś nauczyć się keigo.

Uchi i Soto

Keigo jest zarówno przyczyną, jak i konsekwencją specyfiki japońskiej kultury, szczególnie zasady Uchi 内 i Soto 外. Uchi i Soto reprezentują dwa podstawowe pojęcia, które kształtują kulturę i społeczeństwo Japonii. Uchi odnosi się do ludzi, którzy znajdują się w określonym kręgu społecznym, a konkretnie do Twojego kręgu społecznego; może to być Twoja rodzina, zespół lub firma, podczas gdy Soto odnosi się do ludzi, którzy znajdują się poza tym kręgiem społecznym.

Jak zapewne wiesz, kultura japońska w dużym stopniu skupia się na harmonii społecznej i kolektywizmie („my” kontra „ja” w bardziej indywidualistycznych społeczeństwach zachodnich): dlatego bycie częścią grupy i spełnianie jej standardów staje się podstawowym krokiem, aby móc być uznanym za pełnoprawnego członka społeczności. Efekty działania zasad Uchi i Soto można dostrzec w każdej dynamice społecznej, od polityki po ekonomię. Możesz myśleć o tym jako o systemie koncentrycznych kół.

Przykład:
Jesteś graczem w drużynie piłki nożnej twojego uniwersytetu: w tym przypadku, podstawowy poziom Uchi będzie reprezentowany przez twoich kolegów z drużyny w tym samym wieku, podczas gdy twoje Soto będzie twoim kapitanem i menadżerem drużyny.
Jeśli spojrzysz na to z szerszego punktu widzenia, na przykład podczas turnieju, twoje Uchi będzie całą twoją drużyną, podczas gdy twoje Soto będzie reprezentowane przez wszystkie inne rywalizujące drużyny.
Zróbmy to znowu trochę szerzej, jak podczas Igrzysk Uniwersyteckich, na poziomie narodowym: w tym przypadku, twoje Uchi to cały twój Uniwersytet, a Soto będą inne Uniwersytety, pochodzące z innych stron kraju.

Tego rodzaju podejście kulturowe spowodowało również głębokie skutki w socjolingwistyce: jak właściwie komunikować się z ludźmi spoza twojego kręgu społecznego? Odpowiedzią na to pytanie jest keigo, mowa honorowa. Ta fascynująca, a zarazem skomplikowana część języka japońskiego rozwijała się przez pokolenia, wzmacniając konstrukcję społeczną, z której się wywodzi.

Keigo składa się z trzech typów języka, z których każdy posiada specyficzny zestaw reguł i osobliwości, a jego użycie zależy od kontekstu i sytuacji. Sprawdźmy je razem.

Różne formy japońskiego keigo

Keigo (敬語) oznacza „język pełen szacunku” i istnieją różne formy keigo w zależności od sytuacji i wymaganego poziomu uprzejmości: teineigo, sonkeigo i kenjougo.

Teineigo (丁寧語) jest standardową formą grzecznościową i zazwyczaj pierwszą formą, której uczą się Japończycy na zajęciach. Ta forma jest używana, kiedy mówiący nie zna drugiej osoby, z którą rozmawia lub chce się od niej zdystansować.

Przykład: jeść to 食べる (taberu) w zwykłej, lub słownikowej, formie, ale 食べます (tabemasu) w teineigo.

W zdaniu: co jadłeś na lunch?
お昼ご飯何を食べましたか？(Ohirugohan nani wo tabemashitaka)

Sonkeigo (尊敬語) jest używane, gdy okazujesz szacunek innym w sytuacjach, gdy mówisz o kimś, kto ma wyższy status niż ty, np.np. twój szef, ludzie starsi od ciebie, twoi klienci. Nigdy nie używaj tej formy, gdy mówisz o sobie.

Przykład: zamiast powiedzieć 食べます, powiedziałbyś 召し上がります (meshiagarimasu).

W zdaniu: (podając w restauracji typu fast food) czy jesz tutaj?
ここで召し上がりますか？(Koko de meshiagarimasuka?)

Kenjougo (謙譲語) jest używane, aby pokazać pokorę. Używasz tej formy, kiedy mówisz do przełożonego lub kogoś o wyższym statusie społecznym o sobie, w zasadzie czyniąc się pokornym w ich obecności.

Przykład: 食べます staje się いただきます (itadakimasu).

W zdaniu: (mówiąc do swojego szefa) Zjadłem ramen na lunch.
お昼ご飯にラーメンをいただきました。(Ohirugohan ni ramen wo itadakimashita).

Więcej niż tylko język

Coś, co należy zrozumieć na temat keigo to fakt, że jest to coś więcej niż tylko kolejna część języka japońskiego – jest to również głęboko zakorzenione w kulturze i społeczeństwie.

Podczas gdy w kulturach zachodnich normalne jest używanie swobodnego języka wobec obcych lub przełożonych, w Japonii jest to uważane za niegrzeczne, gdzie niezwykle ważne jest okazywanie uprzejmości, pokory i formalności. Jest to kultura szacunku, która przenika całą kulturę japońską. Status i hierarchia są ważne nawet w nowoczesnym społeczeństwie japońskim, które jest pod głębokim wpływem feudalnej historii Japonii.

Zauważ, że japoński używa również wielu zwrotów honorowych, aby odzwierciedlić system hierarchiczny i ważne jest, aby znać je dobrze.

Trudny do nauczenia, ale niezbędny

Grzecznościowa forma języka japońskiego jest używana w Japonii każdego dnia, od sprzedawców w sklepach zwracających się do klientów do pracowników rozmawiających ze swoim szefem. Dlatego nauka keigo jest bardzo ważna i przydatna dla tych, którzy chcą pracować w Japonii. Obcokrajowcy, którzy potrafią poprawnie używać keigo, będą znacznie przychylniej postrzegani przez potencjalnych pracodawców.

Jednakże, może być niezwykle trudno nauczyć się keigo po prostu korzystając z podręcznika lub ucząc się go w klasie – nawet Japończycy muszą uczęszczać na kursy nauki keigo zanim przystąpią do procesu rekrutacji.

Go! Go! Nihon może pomóc Ci znaleźć szkołę językową, która oferuje lekcje japońskiego keigo. Skontaktuj się z nami już dziś, aby uzyskać więcej informacji!