Juvenal był rzymskim poetą Srebrnego Wieku literatury łacińskiej, ostatnim i najpotężniejszym z rzymskich poetów satyrycznych. Jego kąśliwe „Satyry” można odczytywać jako brutalną krytykę pogańskiego Rzymu, choć ich przesadny, komediowy sposób wyrażania się czyni takie założenie co najwyżej dyskusyjnym.

Decimus Iunius Iuvenalis (znany w języku angielskim jako Juvenal) urodził się w Aquino, małym miasteczku w regionie Lacjum we Włoszech, jako syn lub adoptowany syn bogatego freedmana (uwolnionego niewolnika). Wiarygodne informacje biograficzne są bardzo skąpe. Niektóre źródła podają datę jego urodzenia na 55 r. n.e., a inne tradycje podają, że żył jeszcze przez jakiś czas po śmierci Hadriana (138 r. n.e.), ale daty te są w najlepszym razie nieprecyzyjne. Ponieważ nie dedykował swoich dzieł, zwykle zakłada się, że nie miał patrona, a więc mógł być niezależnie zamożny, chociaż przez pewien czas wydaje się, że był również bardzo biedny i zależny od dobroczynności bogatych mieszkańców Rzymu.

Został oficerem w armii jako pierwszy krok do kariery w służbie administracyjnej cesarza Domicjana, ale stał się rozgoryczony, gdy nie udało mu się uzyskać awansu. Większość biografów uważa, że przeżył okres wygnania w Egipcie, być może z powodu napisanej przez niego satyry głoszącej, że faworyci dworscy mają nadmierny wpływ na promocję oficerów wojskowych, a być może z powodu zniewagi wobec aktora mającego duże wpływy na dworze. Nie jest jasne, czy wyganiającym cesarzem był Trajan czy Domicjan, ani czy zmarł na wygnaniu, czy też został odwołany do Rzymu przed śmiercią (to ostatnie wydaje się najbardziej prawdopodobne).

Juvenalowi przypisuje się szesnaście numerowanych wierszy, ostatnie niedokończone lub przynajmniej słabo zachowane, podzielone na pięć ksiąg. Wszystkie należą do rzymskiego gatunku „satura” lub satyra, szeroko zakrojone dyskusje na temat społeczeństwa i obyczajów społecznych w heksametrze daktylicznym. Księga pierwsza, zawierająca „Satyry 1-5”, opisujące z perspektywy czasu niektóre okropności tyrańskiego panowania cesarza Domicjana, została wydana prawdopodobnie między 100 a 110 rokiem naszej ery. Pozostałe księgi ukazywały się w różnych odstępach czasu, aż do szacunkowej daty wydania księgi piątej, około 130 r. n.e., choć konkretne daty nie są znane.

Pod względem technicznym poezja Juvenala jest bardzo dobra, jasno skonstruowana i pełna ekspresyjnych efektów, w których dźwięk i rytm naśladują i wzmacniają sens, z wieloma dosadnymi frazami i zapadającymi w pamięć epigramatami. Jego wiersze atakują zarówno zepsucie społeczeństwa w Rzymie, jak i głupotę i brutalność ludzkości w ogóle, i pokazują gniewną pogardę dla wszystkich przedstawicieli tego, co ówczesne społeczeństwo rzymskie uważało za dewiacje społeczne i wady. Na przykład satyra VI, licząca ponad 600 wierszy, jest bezwzględnym i witalnym potępieniem głupoty, arogancji, okrucieństwa i seksualnej deprawacji rzymskich kobiet.

Satyry” Juvenala są źródłem wielu znanych maksym, w tym „panem et circenses” („chleb i cyrki”, z sugestią, że to wszystko, co interesuje zwykłych ludzi), „mens sana in corpore sano” („zdrowy umysł w zdrowym ciele”), „rara avis” („rzadki ptak”, w odniesieniu do idealnej żony) i „quis custodiet ipsos custodes?” („kto będzie strzegł samych stróżów?” lub „kto będzie pilnował stróżów?”).

Zazwyczaj uważa się, że twórcą gatunku satyr wierszowanych był Lucyliusz (który słynął ze swojego witalnego sposobu bycia), Horacy i Persjusz również byli znanymi zwolennikami tego stylu, ale Juvenal jest powszechnie uważany za tego, który doprowadził tę tradycję do szczytu. Nie był on jednak aż tak dobrze znany w rzymskich kręgach literackich tego okresu, nie wspominali o nim współcześni mu poeci (z wyjątkiem Marcjala) i całkowicie wykluczyli go z historii satyry Kwintyliana z I wieku. W rzeczywistości dopiero Serwiusz, pod koniec IV w. n.e., uznał Juvenala za spóźnioną sławę.

• „Satyra III”
• „Satyra VI”
• „Satyra X”

.