Obamagate to najnowsza teoria spiskowa forsowana przez prezydenta USA, Donalda Trumpa. Zaczęło się rano 10 maja, kiedy Trump retweetował słowo „OBAMAGATE!”. Do następnego dnia hashtag Obamagate zgromadził ponad dwa miliony tweetów, a do końca tygodnia kolejne cztery miliony. Trump wielokrotnie powtarzał to hasło na swoim Twitterze od tego czasu i było ono promowane przez prawicowych influencerów, w tym Glenna Becka, Seana Hannity’ego i wielu innych.

Nie jesteś sam, jeśli jesteś zdezorientowany tym, czym właściwie jest Obamagate lub dlaczego Trump o tym tweetuje. Kiedy reporter Washington Post poprosił prezydenta o wyjaśnienie tego na briefingu prasowym, ten odpowiedział:

Obamagate! To się dzieje od dłuższego czasu. To się dzieje od czasu, zanim jeszcze zostałem wybrany … Niektóre straszne rzeczy się wydarzyły i nigdy nie powinno się pozwolić, aby to się stało w naszym kraju ponownie … i chciałbym, żebyś napisał o tym uczciwie, ale niestety decydujesz się tego nie robić.

Pytany o konkrety, Trump dodał: „Przestępstwo jest bardzo oczywiste dla każdego, wszystko, co musisz zrobić, to przeczytać gazety, z wyjątkiem twojej”.

Obamagate to na wpół spieczona teoria spiskowa, dlatego wyjaśnienie Trumpa wydaje się kryptyczne i niespójne. Oskarżając administrację Obamy o niejasne tuszowanie, odnoszące się do śledztwa w sprawie zmowy z Rosją, które dokucza prezydenturze Trumpa, wyczarowuje widmo ogromnego spisku, nie dostarczając zbyt wielu wyjaśnień. Sama niejasność jest jednak częścią tego, co czyni ją atrakcyjną dla tych spośród fanów Trumpa, którzy uważają się za badaczy poszukujących prawdy.

QAnon links

Obamagate jest silnie powiązana z teorią spiskową QAnon – na Twitterze te hashtagi są często używane obok siebie. QAnon jest dobrze ugruntowaną teorią spiskową głębokiego państwa, skupioną wokół mrocznej postaci „Q” z rzekomą wewnętrzną wiedzą rządową. Q publikuje anonimowe posty (stąd QAnon) na skrajnie prawicowych forach internetowych, podsycając ideę, że za całe zło na świecie odpowiedzialna jest kabała głębokiego państwa złożona z globalnych elit. Zwolennicy widzą w Trumpie jedyną nadzieję na obalenie tej kabały i twierdzą, że Q poprosił Trumpa o opublikowanie pierwszego tweeta #Obamagate.

Z jego początków na fringe messageboard witryn takich 4chan, QAnon teorii spiskowej poszedł coraz bardziej mainstream w ostatnich latach. Rzeczywiście, stała się tak popularna, że obecnie wydaje się przybierać kształt nowego ruchu religijnego wśród swoich akolitów, z których niektórzy teraz nawet zwołują grupy kultu.

Jak wiele teorii spiskowych, QAnon służy celom politycznym. Pojawiła się w czasie oficjalnego dochodzenia w sprawie domniemanej rosyjskiej zmowy w kampanii prezydenckiej Trumpa, prowadzonej przez byłego specjalnego doradcę Roberta Muellera. Podobnie, Obamagate ma wyraźną agendę polityczną. Oskarża administrację Obamy o manipulowanie śledztwem w sprawie Rosji w celu zszargania prezydentury Trumpa od samego początku. Co ważniejsze, odwraca uwagę od obecnego kryzysu koronawirusowego, sugerując, że Trump jest ofiarą dalekosiężnego spisku mającego podważyć jego autorytet.

Gra propagandowa

Obamagate jest przykładem tego, co przez politologów Nancy Rosenblum i Russella Muirheada zostało nazwane „spiskiem bez teorii”. Wykonuje ona świadome gesty w kierunku idei teorii spiskowej, nie rozwijając ani nie zobowiązując się do rzeczywistego, pełnego wyjaśnienia. Jest to technika retoryczna, którą Trump od dawna stosuje z wielkim skutkiem, zarówno jako apel do amerykańskich konserwatystów, jak i próbę odwrócenia uwagi od swoich licznych błędów. W tym przypadku jest to nieumiejętne zarządzanie kryzysem koronawirusowym przez jego administrację.

Jak zauważył naukowiec Jason Stanley, ta forma politycznej mowy oferuje „proste wyjaśnienia dla inaczej irracjonalnych emocji, takich jak resentyment lub ksenofobiczny strach w obliczu postrzeganych zagrożeń”.

Obamagate jest klasycznym przypadkiem propagandy w tym sensie, że ma na celu stworzenie aury insynuacji w celu zmiany narracji. Jest to próba odwrócenia uwagi od katastrofalnej obsługi pandemii koronawirusowej przez administrację Trumpa poprzez uczynienie z Trumpa ofiary. W podobny sposób, jak Pizzagate zszargało perspektywy wyborcze Hillary Clinton w 2016 roku, Obamagate jest częścią strategii kampanii Trumpa, aby pokonać demokratycznego nominata Joe Bidena w nadchodzących wyborach prezydenckich.

Różnica w stosunku do Pizzagate polega jednak na tym, że tym razem Trump porzucił pozory trzymania teorii spiskowej na dystans. Zdesperowany, aby zresetować narrację, rzucił się na niektóre z najbardziej ekstremalnych i skrajnych elementów swojej bazy. W przeszłości fani Trumpa na 4chan często określali go mianem God Emperor Trump. Po Obamagate, wydaje się, że przysłowiowy cesarz nie ma ubrań.

Get the latest news and analysis, direct from the experts in your inbox, every day. Dołącz do setek tysięcy osób, które ufają ekspertom, zapisując się do naszego newslettera.