Seria francuskich przeciwokrętowych pocisków manewrujących krótkiego zasięgu Exocet. Istnieje sześć wariantów pocisków Exocet, różniących się platformą startową i poziomem modernizacji. Są to modele MM38, MM40, MM40 Block 2 i MM40 Block 3 wystrzeliwane z morza i z ziemi, model AM39 wystrzeliwany z powietrza oraz wariant SM39 wystrzeliwany z podwody.

Rozwój pocisków Exocet

Pierwotny pocisk Exocet, MM38 wystrzeliwany drogą morską, został opracowany w 1967 roku i wszedł do służby w 1975 roku. Prace nad AM39, wariantem wystrzeliwanym z powietrza, rozpoczęły się w 1974 roku i weszły do służby w 1979 roku. Prace nad ulepszoną wersją MM38, nazwaną MM40, rozpoczęto w 1976 roku. Dokonano dalszych modernizacji, w wyniku których w 1992 roku opracowano i wprowadzono do służby pocisk AM39/MM40 Block 2. Prace nad pociskiem MM40 Block 3 rozpoczęły się w 2004 roku, a jego pierwsze testy przeprowadzono za pomocą wyrzutni okrętowej w 2010 roku. 1 Wszystkie pociski są w służbie i wszystkie oprócz MM 38 pozostają w produkcji.

SM39 to wystrzeliwany z okrętów podwodnych wariant AM 39, którego rozwój rozpoczęto w 1979 roku, a który był gotowy do rozmieszczenia w 1984 roku. 2 Modyfikacje MM38 i MM40 w zakresie obrony wybrzeża doprowadziły do powstania BC38 i BC40, które można zamontować na śmigłowcach, niszczycielach i fregatach.

AM39 to powietrzny wariant rodziny pocisków Exocet, który można wystrzeliwać z myśliwców, morskich samolotów patrolowych i śmigłowców. 3

Exocet MM38

Oryginalny pocisk Exocet, MM38 wystrzeliwany z okrętów, został opracowany w 1967 roku i wszedł do służby w 1975 roku. MM38 jest pociskiem na paliwo stałe o zasięgu 40 km. Jego długość wynosi 5,21 m, średnica korpusu 0,35, masa startowa 735 kg, a ładunek użyteczny 165 kg. MM38 posiada system nawigacji inercyjnej, aktywny celownik radarowy i jest wyposażony w wysokowybuchową głowicę odłamkową. Produkcji MM38 zaprzestano w 2002 roku. 4

Exocet MM40

Pocisk MM40 to zmodernizowana wersja MM38, nad którą prace rozpoczęto w 1976 roku. Jego długość wynosi 5,8 m, co pozwala na przenoszenie dodatkowego materiału pędnego potrzebnego do osiągnięcia zwiększonego zasięgu 70 km. Średnica korpusu MM40 wynosi 350 mm, a masa startowa 870 kg. Pociski MM40 Block 2 są wyposażone w zmodernizowane systemy nawigacji i sterowania inercyjnego, które umożliwiają im lot na wysokości 2-3 m, rozróżnianie kilku celów i są zdolne do wykonywania zaprogramowanych manewrów. 5 MM40 posiada system nawigacji inercyjnej, aktywny radarowy szukacz i jest wyposażony w wysokowybuchową głowicę odłamkową. MM40 pozostaje w służbie, jak również w ciągłej produkcji.

Exocet SM39

SM39 jest podstrzelanym wariantem rodziny pocisków Exocet i ma zasięg 50 km. Jego długość wynosi 4,69 m, a średnica 350 mm. Sam pocisk waży 655 kg, ale jego masa wzrasta do 1345 kg, gdy jest połączony z kontenerowym modułem startowym VSM (Vehicule Sous-Marin). Mimo, że VSM jest niezbędny do wystrzelenia, pocisk oddziela się od kontenera na małej wysokości po wybiciu się na powierzchnię. Pocisk utrzymuje poziom morza, wykorzystując wewnętrzny system nawigacyjny i autonomiczne naprowadzanie terminala w pogoni za celem. 6

Exocet AM39

Produkcja AM39, wystrzeliwanego z powietrza wariantu z rodziny Exocet, rozpoczęła się w 1974 roku, a pocisk wszedł do służby w 1979 roku. Ważący 670 kg, o długości 4,69 m i średnicy 350 mm, AM39 może mieć zasięg 50-70 km w zależności od prędkości i wysokości samolotu przenoszącego. Aktualizacje AM39 obejmują unowocześniony laserowy żyroskopowy system inercyjny (INS), ulepszone obliczenia cyfrowe w aktywnym szukaczu radarowym, unowocześnione systemy kontroli wysokości lotu, naprowadzania i kontroli, a także możliwości unikowe, takie jak zdolność do manewrowania w fazie końcowej.

Exocet MM40 Block 3

Pocisk MM40 Block 3, wyposażony w silnik turboodrzutowy Microturbo TRI 40, rozpoczął prace rozwojowe w 2004 roku i został po raz pierwszy przetestowany z okrętu w 2010 roku. 8 Ulepszenia wprowadzone do MM40 Block 3 obejmują wewnętrzną nawigację i modernizację GPS. Ulepszenia te, w połączeniu z wysokościomierzem radarowym z modulacją częstotliwości fali ciągłej, pozwalają na kontrolę wysokości pocisku nad różnymi rodzajami terenu. Pocisk ten jest uzbrojony w 160-kilogramową głowicę z wysokim ładunkiem wybuchowym/przebijającą pancerz oraz aktywny radarowy celownik końcowy 9 Dodatkowe modernizacje obejmują zwiększone możliwości unikowe, takie jak zdolność do wykonania po wystrzeleniu zwrotu o 180 stopni, co umożliwia MM40 omijanie obronnych systemów rakietowych. Te zmodernizowane pociski będą wystrzeliwane zarówno z okrętów, jak i z ziemi i zostaną rozmieszczone najpierw na niszczycielach klasy Forbin (Horizon), a następnie na fregatach klasy La Fayette. 10

Historia służby pocisków Exocet

Z 3 300 wyprodukowanych pocisków Exocet, w tym 1 260 MM38, 800 MM40, 1 100 AM39 i 140 SM39, przy czym 400 pocisków MM40 Block 3 zostało zamówionych do produkcji, ponad 700 zostało wystrzelonych w walce. 11

Dzięki międzynarodowej sprzedaży przez Francję, Exocet jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych pocisków w historii. Oprócz Francji, 38 krajów posiada warianty Exocetów. Są to: Argentyna, Bahrajn, Brazylia, Brunei, Bułgaria, Kamerun, Chile, Kolumbia, Cypr, Ekwador, Egipt, Francja, Niemcy, Grecja, Indie, Indonezja, Irak, Wybrzeże Kości Słoniowej, Korea Południowa, Kuwejt, Malezja, Maroko, Nigeria, Oman, Pakistan, Peru, Katar, Arabia Saudyjska, Singapur, Republika Południowej Afryki, Tajlandia, Tunezja, Turcja, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Wielka Brytania, Urugwaj, Wenezuela i Wietnam.

Argentyna zatrudnionych kilka pocisków Exocet, w tym MM38 i AM39, do ataku brytyjskich sił morskich w wojnie o Falklandy. W maju 1982 roku, Exocets uderzył brytyjski statek handlowy Atlantic Conveyor i zatonął HMS Sheffield, powodując 32 brytyjskich ofiar. 12 W czerwcu Argentyna wystrzeliła kolejny pocisk w kierunku HMS Glamorgan, uszkadzając statek.

W 1987 roku, podczas wojny irańsko-irackiej, irackie myśliwce wystrzeliły dwa pociski AM39 w kierunku amerykańskiej fregaty USS Stark, zabijając 28 osób amerykańskiego personelu marynarki wojennej 13

.